Jeden miesiąc – kilka rocznic

Lipiec to miesiąc, w którym w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu obchodzimy najważniejsze rocznice. Dla prof. Henryka Skarżyńskiego i jego zespołu lipiec nigdy nie był okresem odpoczynku, ale wytężonej pracy.  
22 lata temu, 16 lipca 1992 roku, po raz pierwszy w Polsce wszczepił on osobie niesłyszącej implant ślimakowy. Dzień później, czyli 17 lipca, taką operację wykonał u dziecka. Przeprowadzając te pionierskie operacje, prof. Henryk Skarżyński otworzył nowy rozdział o historii  otochirurgii.

prof. Henryk Skarżyński

 –Tego bardzo upalnego lipcowego dnia zjawiłem się przed godziną 7 w pracy, po to aby wcześniej zejść na blok operacyjny. Zaplanowaliśmy, że będziemy transmitować tę operację do sąsiedniego budynku do małej sali seminaryjnej i tam  ją nagrywać, więc chciałem sprawdzić czy wszystko jest do tego przygotowane. – wspomina prof. Henryk Skarżyński – Proszę pamiętać, że wtedy nie było transmisji on-line w internecie, a pokazanie nagrania światu nie było takie proste i oczywiste. Jak wracałem do Klinki, w windzie spotkałem ekipę telewizyjną – jak się potem okazało – pierwszą z siedmiu. Ktoś z ekipy zapytał czy to dziś jest TA operacja, czy wiem gdzie znaleźć docenta Skarżyńskiego. I tak zaraz po wyjściu z windy, „na gorąco” odbył się pierwszy wywiad. Wtedy nie zdawałem sobie sprawy, że to jest historyczny moment, że wszyscy oczekują, iż to się zakończy sukcesem, że tak dużo zależy nie tylko od moich umiejętności, ale także od zwykłego ludzkiego szczęścia, które trzeba mieć przy każdej operacji.

Po tej pionierskiej operacji w 1992 roku rozpoczęto w Polsce program leczenia głuchoty za pomocą implantów ślimakowych. Właśnie na potrzeby tego programu z inicjatywy prof. Henryka Skarżyńskiego powstał nowy Ośrodek Diagnostyczno-Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Cochlear Center”, który miał zapewnić pacjentom kompleksową opiekę. Ośrodek uroczyście otworzyła Premier RP Hanna Suchocka w dniu 14 lipca 1993 roku. Premier RP Hanna Suchocka

Już po kilku tygodniach działania w ośrodku tym przyjmowano kilkudziesięciu pacjentów dziennie, wykonywano ok. 200 specjalistycznych badań. To była jednak tylko kropla w morzu potrzeb. Od początku swojego istnienia Ośrodka „Cochlear Center” prowadził też działalność naukową. Dwa miesiące od jego otwarcia odbyła się w Polsce I Międzynarodowa Konferencja Naukowa Implantów Ślimakowych.

W dniu 12 lipca 2002 roku prof. Henryk Skarżyński przeprowadził pierwszą w świecie operację wszczepienia implantu ślimakowego osobie dorosłej z częściową głuchotą. Tym samym rozpoczął się nowy Program Leczenia Częściowej Głuchoty.

Przez długi czas w środowisku medycznym przeważał pogląd, iż wszczepienie elektrody implantu musi oznaczać nieodwracalne uszkodzenie ślimaka. Sądzono, że właśnie z tego powodu niemożliwe jest leczenie osób z częściową głuchotą – implantowanie zniszczyłoby bowiem tę część ślimaka (odpowiedzialną za odbiór niskich tonów), która pracuje prawidłowo, a tym samym pozbawiło pacjenta resztek istniejącego słuchu. Opracowana przez prof. H. Skarżyńskiego technika chirurgiczna dojścia do ucha wewnętrznego przez okienko okrągłe okazała się skuteczną metodą, pozwalającą na zachowanie słuchu w zakresie niskich częstotliwości. Istniała także obawa, czy dojdzie do integracji informacji uzyskiwanych przez ośrodki słuchowe centralnego układu nerwowego na drodze jednoczesnego elektrycznego oraz akustycznego pobudzenia receptora słuchu. W otolaryngologii dominował pogląd, że połączenie tych dwóch rodzajów słuchu jest niewykonalne. Jednak dzięki zastosowaniu przez inżynierów klinicznych Instytutu specjalnej procedury ustawienia procesora mowy taka integracja okazała się możliwa. Pionierska operacja wykonywana przez prof. Skarżyńskiego była na żywo transmitowana przez internet. Obserwowały ją tysiące specjalistów z całego świata. Udany zabieg stał się początkiem szeroko zakrojonego, międzynarodowego Programu Leczenia Częściowej Głuchoty (Partial Deafness Treatment, PDT).

Katarzyna Tomaszewska

Katarzyna Tomaszewska – pierwsza pacjentka z częściową głuchotą zoperowana przez prof. Henryka Skarżyńskiego kilka miesięcy po zabiegu podczas konferencji prasowej zadziwiła dziennikarzy swoimi wynikami i możliwościami.