Konferencja była adresowana do neuropsychologów, klinicystów, neurologopedów, terapeutów zajęciowych, kognitywistów zajmujących się diagnozą i rehabilitacją pacjentów cierpiących na choroby neurologiczne, neurodegeneracyjne, neurorozwojowe, psychiatryczne. Uczestniczyli w niej specjaliści z 22 krajów, m.in. Australii, Wielkiej Brytanii, USA, Japonii, Nowej Zelandii, Kanady.
Wykłady i warsztaty były poświęcone m.in. badaniom neuroobrazowym zmian w mózgu po udarach oraz efektom rehabilitacji neuropsychologicznej; wpływowi warunków środowiskowych na rozwój prenatalny mózgu; zmianom w mózgu po urazach głowy; po zażywaniu marihuany; w przebiegu zakażenia wirusem HIV. Wiele miejsca poświęcono wyzwaniom neuropsychologii klinicznej w wielokulturowych społeczeństwach oraz zmianom procesów poznawczych, jakie towarzyszą starzeniu się mózgu. Wyjątkowym zainteresowaniem cieszyła się prezentacja prof. Terrie Inder z Harvard Medical School. Specjalizuje się ona w badaniach mózgu dzieci urodzonych przedwcześnie, starając się poznać czynniki, które są najlepszymi predyktorami ich późniejszego rozwoju psychoruchowego. Podczas wykładu zostały omówione techniki neuroobrazowania, które mogą być stosowane do badania wczesnego rozwoju mózgu oraz monitorowania jego ewentualnych uszkodzeń. U dzieci urodzonych przedwcześnie najczęściej obserwuje się wybiórcze uszkodzenie istoty białej, tzw. leukomalację okołokomorową. W wyniku utrzymującego się niedotlenienia może dojść do uszkodzenia kory mózgowej. Uszkodzenia te mogą być obserwowane przy użyciu techniki rezonansu magnetycznego – wolumetrii bazującej na wokselach i badania spoczynkowej aktywności mózgu (resting-state fMRI) oraz tomografii optycznej wysokiej gęstości (high-density diffuse optical tomography).
Kolejne zagadnienie omawiane podczas wykładu dotyczyło wpływu wczesnego uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego u dzieci urodzonych przedwcześnie na ich rozwój. Wśród konsekwencji tego uszkodzenia są m.in.: nieprawidłowy rozwój psychoruchowy (w tym jego opóźnienie), rozwój dysharmoniczny, uszkodzenia wzroku i słuchu, zespół dziecięcego porażenia mózgowego, zaburzenia emocjonalne. Część z tych objawów może pojawić się dopiero ok. 2-3 roku życia lub dopiero w wieku szkolnym. Ze względu na dużą plastyczność mózgu w tym okresie rozwój dziecka może również przebiegać w granicach normy. Podczas wykładu zaprezentowano ponadto wyniki badań potwierdzające dużą efektywność hipotermii leczniczej, która polega na ochłodzeniu ciała i mózgu noworodka do ok. 34oC. Zastosowanie tej procedury pozwala na zmniejszenie następstw neurologicznych u noworodków urodzonych w zamartwicy okołoporodowej lub u których doszło do udaru mózgu.
Profesor Inder zaprezentowała także przykładowy sprzęt medyczny służący do chłodzenia całego ciała (specjalne maty, kombinezony) lub tylko mózgu (specjalne czapki chłodnicze). Podczas wykładu prof. Inder podzieliła się również swoim wieloletnim doświadczeniem klinicysty. Z jej obserwacji wynika między innymi, że podczas badania dziecka w okresie niemowlęcym (w szczególności dziecka urodzonego przedwcześnie) czasami ważniejsza od zaawansowanych procedur medycznych jest długotrwała obserwacja jego zachowania (pozycji głowy, źrenic, ewentualnej asymetrii w ułożeniu kończyn, poziomu świadomości, spontanicznych ruchów). Bardzo ważny jest też kontakt emocjonalny dziecka z opiekunami – mówienie do malucha (nawet wtedy, gdy znajduje się ono w inkubatorze), głaskanie, przytulanie działa na mózg stymulująco, co zostało potwierdzone badaniami naukowymi z wykorzystaniem najnowszych technik neuroobrazowania mózgu.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu był reprezentowany przez zespół Naukowego Centrum Obrazowania Biomedycznego (NCOB). Doktor Agnieszka Pluta zaprezentowała wyniki badań dotyczących wpływu wirusa HIV na funkcje poznawcze oraz strukturę mózgu, realizowanych w ramach wieloośrodkowego grantu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki. Badania są prowadzone przy współpracy z naukowcami z: Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego w Warszawie, Instytutu Psychiatrii i Neurologii oraz badaczami ze Stanów Zjednoczonych. Prezentacja cieszyła się dużym zainteresowaniem ze względu na liczną grupę badanych (50 pacjentów zakażonych wirusem HIV oraz 50 osób z grupy kontrolnej) oraz zastosowanie wielu narzędzi badawczych, obejmujących zarówno diagnostykę neuropsychologiczną, jak i nowoczesne techniki neuroobrazowania mózgu. Nowatorskim aspektem prowadzonych badań jest także eksploracja ew. addytywnego wpływu wieku oraz wirusa na stan procesów poznawczych oraz funkcje mózgu. Wyniki badań potwierdziły, że mimo skutecznego leczenia antyretrowirusowego pacjenci cierpią z powodu zaburzeń w zakresie pamięci roboczej. Dodatkowo, zmniejsza się objętość niektórych obszarów mózgu, głównie w płatach czołowych, skroniowych oraz ciemieniowych.
Zmiany w strukturze mózgu są bardziej widoczne u starszych osób zarażonych wirusem HIV w porównaniu z grupą kontrolną. Wyniki badań wspierają hipotezę przyspieszonego starzenia się, zgodnie z którą wirus HIV powoduje takie zmiany w funkcjonowaniu i strukturach mózgu, które są charakterystyczne dla zdrowych osób w starszym wieku. Zespół Naukowego Centrum Obrazowania Biomedycznego będzie kontynuował badania nad tym zagadnieniem.