Polskie osiągnięcia naukowe i medyczne ostatniej dekady
1992
Operacja wszczepienia implantu ślimakowego osobie niesłyszącej, którą 16 lipca 1992 roku po raz pierwszy w Polsce przeprowadził prof. Henryk Skarżyński, była punktem zwrotnym w otochirurgii – od chwili tego zabiegu rozpoczął się stały postęp w leczeniu wad słuchu. Prof. Skarżyński wykonywał kolejne pionierskie operacje. W kierowanych przez niego ośrodkach opracowywano i konsekwentnie wdrażano nowe procedury medyczne, dzięki którym możliwe stało się leczenie nawet tych pacjentów, u których przywrócenie normalnego słuchu graniczyło z cudem. Pod okiem Profesora powstawały też programy, pozwalające na coraz wcześniejsze i skuteczniejsze wykrywanie oraz leczenie wad słuchu. Ich upowszechnienie w Polsce stało się sukcesem, który przyciągnął międzynarodową uwagę i znalazł kontynuatorów w wielu innych krajach. Tak w ciągu ostatnich 20 lat – dzięki kolejnym pomysłom i inicjatywom prof. Henryka Skarżyńskiego – następował postęp w rozwoju kliniczno-naukowym.
1993
Powstaje pierwszy w Polsce Ośrodek Diagnostyczno–Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Cochlear Center”.
Po pionierskiej operacji w 1992 roku rozpoczęto w Polsce program leczenia głuchoty za pomocą implantów ślimakowych. Właśnie na potrzeby tego programu z inicjatywy prof. Henryka Skarżyńskiego powstał nowy Ośrodek Diagnostyczno-Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Osób Niesłyszących i Niedosłyszących „Cochlear Center”, który miał zapewnić pacjentom kompleksową opiekę. Już po kilku tygodniach działania w ośrodku tym przyjmowano kilkudziesięciu pacjentów dziennie, wykonywano ok. 200 specjalistycznych badań. To była jednak tylko kropla w morzu potrzeb. Od początku swojego istnienia Ośrodka „Cochlear Center” prowadził też działalność naukową. Dwa miesiące od jego otwarcia odbyła się w Polsce I Międzynarodowa Konferencja Naukowa Implantów Ślimakowych.
1994
Początek programu „Pomoc dla Osób Niedosłyszących w Polsce”.
Program „Pomoc dla Osób Niedosłyszących w Polsce” to jedna z inicjatyw Społecznej Fundacji Solidarności, działającej na rzecz poprawy jakości opieki medycznej w Polsce. W ramach tego programu, współfinansowanego przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej, a koordynowanego przez prof. Henryka Skarżyńskiego, zakupiono aparaty słuchowe dla dzieci. Udostępniano je bezpłatnie przede wszystkim najmłodszym (do 6 roku życia), a później także dzieciom w wieku szkolnym. W sumie specjalistyczną pomoc otrzymało ponad 15 tys. dzieci. Korzyści z programu były jednak o wiele większe – uświadamiał on bowiem lekarzom, rodzicom, opiekunom, iż jedynie wczesne protezowanie umożliwia dzieciom niedosłyszącym prawidłowy rozwój mowy i komunikacji językowej. Udało się wtedy obalić wiele stereotypów dotyczących leczenia i rehabilitacji dzieci z wadą słuchu oraz potwierdzić potrzebę coraz wcześniejszej, bardziej efektywnej implantacji.
1995
Na zlecenie Ministra Zdrowia prof. Henryk Skarżyński przystępuje do „Opracowania ujednoliconego programu badań przesiewowych noworodków pod kątem występowania wad słuchu”.
Według światowych statystyk 2-3 dzieci na tysiąc rodzi się z głębokim uszkodzeniem słuchu, a 2-4 na tysiąc z obustronnym niedosłuchem średniego stopnia lub niedosłuchem jednostronnym. Te zaburzenia powinny zostać wykryte do 3 miesiąca życia. Do 6 miesiąca dziecko powinno zostać zdiagnozowane, zaopatrzone w aparat słuchowy i skierowane na rehabilitację. W Polsce nie istniał jednak sprawny system opieki nad noworodkami z wadami słuchu. Dopiero prof. Henryk Skarżyński i doc. Maria Góralówna przeprowadzili w latach 1992–1995 pierwsze w kraju badania przesiewowe słuchu u noworodków. Objęto nim 35 tys. maluchów z grupy ryzyka z 15 oddziałów neonatologicznych i niemowlęcych w Warszawie. Wyniki tych pierwszych badań prowadzonych we współpracy z Ośrodkiem Diagnostyczno-Leczniczo-Rehabilitacyjnym „Cochlear Center” stały się podstawą do opracowania szeroko zakrojonego, ujednoliconego programu badań przesiewowych słuchu u noworodków w Polsce. Prof. Henryk Skarżyński przystąpił do jego opracowania w ramach grantu finansowanego przez Komitet Badań Naukowych na zlecenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej. Prace trwały trzy lata, do 1998 roku. Opracowano dwa modele badań przesiewowych – powszechny oraz przeznaczony dla noworodków z grupy ryzyka. Dodatkowo stworzono projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia, dotyczący badań przesiewowych słuchu u noworodków. W 1998 roku realizatorzy grantu otrzymali nagrodę zespołową Ministra Zdrowia I stopnia. Wyniki tego programu stanowiły również ważny wkład Polski w przyjęty w 1998 r. w Mediolanie Europejski Konsensus Naukowy dotyczący badań przesiewowych słuchu.
1996
Nowa metoda leczenia wad wrodzonych ucha zewnętrznego.
Brak lub niedorozwój małżowiny usznej jest nie tylko defektem kosmetycznym. Często towarzyszy mu upośledzenie słuchu, wynikające z niewykształcenia przewodu słuchowego zewnętrznego oraz niedorozwoju ucha środkowego. W Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu wdrożono do praktyki klinicznej nowatorską, dwuetapową metodę rekonstrukcji małżowiny usznej z tkanek własnych. W pierwszym etapie z chrząstki żebra pacjenta formuje się szkielet małżowiny, który następnie wszczepia się pod skórę czaszki. Pół roku później, w drugim etapie, wszczepioną wcześniej małżowinę unosi się (podpiera za pomocą wcześniej pobranych chrząstek) nad powierzchnię czaszki. Tak powstałe ucho pokrywa się na koniec skórą pobraną do przeszczepu z innych rejonów ciała. 10 lat później oryginalnym wkładem prof. Henryka Skarżyńskiego w rozwój tej metody było opracowanie pierwszej w świecie klasyfikacji oceny leczenia wad wrodzonych ucha zewnętrznego.
1997
Ministerstwo Zdrowia zleca do realizacji „Program opieki nad osobami z uszkodzeniami słuchu w Polsce”, opracowany pod kierunkiem prof. Henryka Skarżyńskiego.
Ogólnokrajowy program zakładał stworzenie w ciągu 5 lat jednolitego, kompleksowego systemu opieki nad osobami z rozmaitymi wadami słuchu. Przewidywana w nim pomoc miała dalece wykraczać poza sprawne diagnozowanie, leczenie i rehabilitację słuchu. Zatroszczono się też o to, by pacjenci mieli łatwiejszy dostęp do edukacji, zatrudnienia, opieki socjalnej. W ramach Programu przygotowano standardy postępowania medycznego, rehabilitacyjnego i pedagogicznego, opracowano narzędzia do powszechnych badań przesiewowych, przeszkolono specjalistyczną kadrę. Dzięki temu powstało wiele praktycznych rozwiązań stosowanych w codziennej praktyce klinicznej.
1998
Prof. Henryk Skarżyński organizuje międzynarodowy zespół i wykonuje pierwszą w Polsce operację wszczepienia implantu do pnia mózgu.
Dzięki operacji przywrócono słuch młodej kobiecie, u której rozrost guzów nerwów słuchowych (neurofibromatoza typu 2) doprowadził do ich całkowitego zniszczenia. Podczas operacji usunięto guzy, a następnie wszczepiono do pnia mózgu implant typu COMBI 40 Plus z tak zwaną szybką strategią kodowania mowy (CIS). Zabieg trwał aż 11 godzin i wiązał się z ingerencją w niezwykle czułe miejsce ośrodkowego układu nerwowego. Operacja zakończyła się sukcesem. Wszczepiony do pnia mózgu implant przejął funkcje nerwu słuchowego. Pacjentka zaczęła znowu słyszeć – rozumiała język polski, a także niemiecki, którym posługiwała się wcześniej. Następnie zaczęła uczyć się języka włoskiego. Dzięki przeprowadzeniu tej operacji Polska dołączyła do międzynarodowego programu implantów pniowych, zapoczątkowanego jeszcze w latach 80. w Instytucie House’a w Los Angeles. Dopiero jednak po 1995 roku program ten zaczęto intensywnie rozwijać. Do 1998 roku wszczepiono 55 implantów pniowych w Stanach Zjednoczonych oraz 15 w Niemczech i we Francji (dane z literatury). Polska stała się czwartym krajem na świecie, w którym zaczęto wykonywać tego typu zabiegi. Otwierały one nowe szanse leczenia dla osób, które straciły słuch z powodu guzów nerwów słuchowych, uszkodzeń powstałych podczas urazu podstawy czaszki, a także dla pacjentów po wcześniejszych operacjach neurochirurgicznych.
Powstanie pierwszej w Polsce Kliniki Szumów Usznych w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu.
Gwizd, świst, szum wiatru, tykanie, pisk, dzwonienie, bulgotanie w głowie. Pacjenci, którzy tymi słowami opisują dolegliwości związane z szumami usznymi, nie mogli liczyć na skuteczną pomoc w Polsce. Dopiero na wniosek dyrektora Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu prof. Henryka Skarżyńskiego Minister Zdrowia Wojciech Maksymowicz powołał 8 sierpnia 1998 roku pierwszą w kraju Klinikę Szumów Usznych. Utworzono ją według najlepszych amerykańskich i europejskich wzorców. Liczba pacjentów rosła lawinowo. Tylko do końca 1998 r. w nowej Klinice zostało zarejestrowanych 452 pacjentów.
Prof. Henryk Skarżyński sygnatariuszem Konsensusu w Sprawie Powszechnych Badań Przesiewowych Słuchu u Noworodków w Europie.
Od 1996 roku Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu uczestniczył w europejskim programie „European Concerted Action„ AHEAD (Advancement of Hearing Assessment Methods and Devices), którego celem było wypracowanie wspólnego europejskiego stanowiska w sprawie badań przesiewowych u noworodków. Ten program zakończył się uroczystym podpisaniem w Mediolanie Europejskiego Konsensusu. Jego sygnatariuszem z Polski był prof. Henryk Skarżyński.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu i Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) realizują nowy program badań przesiewowych słuchu w ramach Rządowych Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych i Ich Integracji ze Społeczeństwem.
W 4-letnim programie koordynowanym przez Instytut, a finansowanym przez PFRON wzięło udział kilkadziesiąt ośrodków z całego kraju. Przebadano ponad 60 000 noworodków i niemowląt. Stworzono i rozbudowano m.in. zaplecze diagnostyczne, lecznicze i rehabilitacyjne dla dzieci, u których podczas badań przesiewowych wykryto zaburzenia słuchu.
1999
Pionierskie badania słuchu wśród młodzieży i dorosłych.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu – we współpracy z Brigham Young University ze Stanów Zjednoczonych oraz Uniwersytetem im. M. Curie-Skłodowskiej z Lublina – przeprowadził pierwsze szeroko zakrojone badania słuchu wśród dzieci i młodzieży szkolnej. 20-osobowa ekipa specjalistów z Polski i USA w ciągu pięciu tygodni odwiedziła 62 szkoły podstawowe i średnie we wszystkich województwach. Przebadano 6 tys. dziewcząt i chłopców. Wyniki badań były szokujące – co piąty uczeń w wieku 6-18 lat ma zaburzenia słuchu. Podobne badania przeprowadzono wśród 11 tys. dorosłych. Okazało się, że co trzeci Polak ma problemy ze słuchem. W efekcie Instytut podjął wiele nowych działań, które miały na celu zapobieganie i jak najwcześniejsze leczenie niedosłuchu, powszechnego wśród dzieci i młodzieży, a także dorosłych.
2000
Pierwsze telekonsultacje w otolaryngologii.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu to pierwszy ośrodek, który przy diagnozowaniu pacjentów skorzystał z możliwości, jakie dają nowoczesne rozwiązania informatyczne, i wprowadził nowy sposób telekonsultacji w otolaryngologii. Było to możliwe dzięki technologii, umożliwiającej przekaz z wybranych ośrodków w kraju do Instytutu nie tylko danych medycznych, ale przede wszystkim obrazu wysokiej jakości. To obraz ucha oglądanego w gabinecie lekarskim przy użyciu wideootoskopu ma podstawowe znaczenie w diagnostyce. Wdrożenie systemu telekonsultacji przyniosło wymierne korzyści. Ze specjalistycznych porad mogło skorzystać więcej pacjentów i to bez ponoszenia wydatków na podróż do Warszawy, a specjaliści z Instytutu – efektywniej wykorzystać czas pracy.
Prof. Henryk Skarżyński po raz pierwszy prezentuje na forum międzynarodowym wyniki badań nad zachowaniem resztek słuchowych po wszczepieniu implantu.
Podczas 5. Europejskiej Konferencji Implantów Ślimakowych u Dzieci (ESPCI) w Antwerpii prof. H. Skarżyński, a podczas 4. Kongresu Europejskiej Federacji Towarzystw Oto-Ryno-Laryngologicznych (EUFOS) w Berlinie dr A. Lorens, zaprezentowali wstępne wyniki badań, jednoznacznie wskazujące na to, iż odpowiednie wszczepienie do ucha wewnętrznego elektrody implantu ślimakowego pozwala na zachowanie istniejących wcześniej resztek słuchowych zarówno u dorosłych, jak i u małych pacjentów. Waga tego wystąpienia była ogromna. Specjaliści z Instytutu udowodnili bowiem, że podczas implantacji sprawnie funkcjonujący fragment ślimaka nie musi – jak wcześniej podejrzewano – ulec zniszczeniu. Wyniki te pozwalały też przypuszczać, że w przyszłości możliwe będzie to, co do tej pory uważano za nierealne – a mianowicie skuteczne leczenie osób z częściową głuchotą, u których ślimak jest częściowo sprawny, np. w zakresie odbioru niskich dźwięków.
Zespół Instytutu we współpracy z Katedrą Systemów Multimedialnych Politechniki Gdańskiej opracowuje multimedialne programy do badań przesiewowych „Słyszę…”, „Widzę…”, „Mówię…”.
Nowy system multimedialnych programów komputerowych pozwalał w prosty i szybki sposób, przy niewielkim nakładzie finansowym, przeprowadzić badania przesiewowe słuchu, wzroku i mowy przede wszystkim u dzieci i młodzieży. Wszystkie te programy weszły w skład pierwszego interaktywnego portalu medycznego w Polsce „Telezdrowie”. Od chwili jego uruchomienia pacjenci mogli skorzystać ze specjalistycznych badań bez wizyty u lekarza. Wady słuchu, wzroku i mowy wykrywało bowiem kilka prostych testów, które można rozwiązać na stronie internetowej. Uruchomienie „Telezdrowia” było innowacyjnym przedsięwzięciem, które od początku wzbudzało zainteresowanie nie tylko w kraju, lecz także za granicą. Dotąd za pośrednictwem tego portalu z badań diagnostycznych skorzystało bardzo dużo osób z 82 krajów świata. Zdobył on wiele nagród na międzynarodowych targach wynalazczości w Brukseli, Paryżu, Frankfurcie, Sztokholmie i Dublinie.
2001
Zastosowanie nowych materiałów alloplastycznych w chirurgii ucha środkowego.
Specjaliści z Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu we współpracy ze specjalistami z Instytutu Szkła i Ceramiki w Warszawie opracowali specjalny materiał do rekonstrukcji kosteczek słuchowych – cement szkło-jonomerowy. Daje on możliwość połączenia, a nawet odbudowania fragmentów kosteczki słuchowej zniszczonych w wyniku stanów zapalnych. Przywrócenie jej anatomicznego kształtu oraz właściwej funkcji skutkuje poprawą słuchu. Znakomite właściwości cementu oraz jego innowacyjne zastosowanie zostały docenione na całym świecie. Rozwiązanie to zdobyło wiele prestiżowych nagród na międzynarodowych targach wynalazczości, m.in. w Paryżu, Brukseli i Warszawie.
2002
Przełom w światowej otolaryngologii. Prof. Henryk Skarżyński jako pierwszy w świecie wykonuje operację wszczepienia implantu ślimakowego u pacjentki z częściową głuchotą i tworzy nowy Program Leczenia Częściowej Głuchoty.
Przez długi czas w środowisku medycznym przeważał pogląd, iż wszczepienie elektrody implantu musi oznaczać nieodwracalne uszkodzenie ślimaka. Sądzono, że właśnie z tego powodu niemożliwe jest leczenie osób z częściową głuchotą – implantowanie zniszczyłoby bowiem tę część ślimaka (odpowiedzialną za odbiór niskich tonów), która pracuje prawidłowo, a tym samym pozbawiło pacjenta resztek istniejącego słuchu. Opracowana przez prof. H. Skarżyńskiego technika chirurgiczna dojścia do ucha wewnętrznego przez okienko okrągłe okazała się skuteczną metodą, pozwalającą na zachowanie słuchu w zakresie niskich częstotliwości. Istniała także obawa, czy dojdzie do integracji informacji uzyskiwanych przez ośrodki słuchowe centralnego układu nerwowego na drodze jednoczesnego elektrycznego oraz akustycznego pobudzenia receptora słuchu. W otolaryngologii dominował pogląd, że połączenie tych dwóch rodzajów słuchu jest niewykonalne. Jednak dzięki zastosowaniu przez inżynierów klinicznych Instytutu specjalnej procedury ustawienia procesora mowy taka integracja okazała się możliwa. Pionierska operacja wykonywana przez prof. Skarżyńskiego była na żywo transmitowana przez internet. Obserwowały ją tysiące specjalistów z całego świata. Udany zabieg stał się początkiem szeroko zakrojonego, międzynarodowego Programu Leczenia Częściowej Głuchoty (Partial Deafness Treatment, PDT).
Opracowanie audiometru Kuba Mikro, umożliwiającego szybkie badanie słuchu u najmłodszych.
Zaprojektowany przez specjalistów Instytutu we współpracy z Instytutem Systemów Sterowania z Chorzowa Kuba Mikro był pierwszym na świecie przenośnym urządzeniem, które szybko i precyzyjnie pozwalało określić, jaki ubytek słuchu ma dziecko, a nawet gdzie powstają zaburzenia w odbiorze dźwięków: w uchu wewnętrznym czy na drodze przewodzenia nerwowego. Aparat był niezwykle prosty w obsłudze – do ucha wkładano małą sondę, która wysyłała tony o określonym natężeniu i jednocześnie rejestrowała sygnał akustyczny emitowany przez pobudzony ślimak. Dzięki połączeniu z mikrokomputerem urządzenie miało duże możliwości gromadzenia i przetwarzania wyników badań. Jego cena była wielokrotnie niższa od ceny typowego zestawu urządzeń audiometrycznych, spełniających podobne funkcje. Innowacyjne urządzenie zdobyło kilkanaście nagród na międzynarodowych salonach wynalazczości, m.in. w Brukseli, Paryżu, Norymberdze i Moskwie.
2003
Prof. Henryk Skarżyński po raz pierwszy w Polsce wykonuje operację wszczepienia implantu ucha środkowego.
Pacjentem prof. Skarżyńskiego został 53-letni pacjent, który pomimo obustronnej wady słuchu mógł korzystać z aparatów słuchowych tylko w ograniczonym zakresie (odczuwał duży dyskomfort z powodu zatkania zewnętrznych przewodów słuchowych, tzw. zjawisko okluzji). Z tego powodu był idealnym kandydatem do wszczepienia implantu ucha środkowego (Vibrant Soundbridge, VSB). Urządzenie składa się z dwóch części: mocowanej na kowadełku części wewnętrznej, zawierającej przetwornik elektromagnetyczny, oraz części zewnętrznej – audioprocesora. Implant ucha środkowego, podobnie jak aparat słuchowy wzmacnia dźwięk, tyle tylko że przekazuje go bezpośrednio do układu kosteczek ucha środkowego. Dzięki temu sygnał trafia do ucha wewnętrznego, a pacjent nie odczuwa efektu okluzji. Co istotne, jakość dźwięku jest znacznie lepsza niż przy stosowaniu tradycyjnych aparatów słuchowych.
2004
Prof. Henryk Skarżyński wykonuje pierwszą w świecie operację wszczepienia implantu ślimakowego u dziecka z częściową głuchotą.
Dwa lata po przeprowadzeniu pierwszej w świecie operacji wszczepienia implantu osobie dorosłej z częściową głuchotą prof. Skarżyński jako pierwszy w świecie wykonał taki sam zabieg u dziecka. Wydarzenie to stanowiło wielki przełom w programie wczesnej implantacji z zachowaniem istniejącego słuchu i struktury ucha wewnętrznego u dzieci.
Rusza program telemedyczny „Domowa Klinika Rehabilitacji”.
„Domowa Klinika Rehabilitacji” to rozwiązanie, dzięki któremu dziecko z zaburzeniami słuchu może odbywać rehabilitację w najbardziej sprzyjającym środowisku – w domu, będąc jednocześnie pod okiem specjalisty. Rodzice rehabilitujący dzieci mają możliwość kontaktowania się z terapeutami z Instytutu on-line z domu bądź też za pośrednictwem połączeń wideokonferencyjnych z ośrodków współpracujących z Instytutem, najbliższych miejsca zamieszkania. Dzięki takiemu rozwiązaniu terapeuci z Instytutu mogą na odległość nadzorować domową rehabilitację, a nawet włączyć się w zajęcia i zdalnie je prowadzić. „Domowa Klinika Rehabilitacji” zdobyła wiele prestiżowych nagród i wyróżnień m.in. w Brukseli, Genewie, Seulu, Tajpej i Sewastopolu.
2005
Jako pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w świecie prof. Henryk Skarżyński zastosował implant i aparat słuchowy w jednym uchu – System EAS (stymulacja elektroakustyczna).
To rozwiązanie pozwala na maksymalne wykorzystanie resztek słuchowych u pacjentów, którzy – dzięki temu, że ich ślimak jest częściowo sprawny – pozostają w pewnym stopniu czuli na niskie dźwięki. Wszczepienie implantu umożliwia im odbiór wysokich tonów (implant przekształca je w impulsy elektryczne, które przez nerw słuchowy docierają do mózgu i są interpretowane jako dźwięk). Z kolei aparat słuchowy zwiększa głośność odbieranych dźwięków niskich. Kombinacja stymulacji elektrycznej i akustycznej, wykorzystująca naturalne resztki słuchowe, jest dla wybranych pacjentów najlepszym z możliwych rozwiązań – implant i aparat zastosowany łącznie zapewniają wysoką jakość słyszenia i umożliwiają dobre rozumienie mowy.
Opracowanie nowego urządzenia do powszechnych badań przesiewowych słuchu – Audiometru S.
Audiometr S to przenośne urządzenie do szybkiego wykonywania badań przesiewowych słuchu, opracowane dzięki współpracy Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu i Centrum Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa – EMAG w Katowicach. Za pomocą tego aparatu można było wykonywać badania słuchu różnymi metodami, m.in. audiometrii tonalnej i audiometrii mowy, a wyniki – dzięki połączeniu z internetem – niezwłocznie przesyłać do oceny specjalistów w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu. Audiometr S został wykorzystany w czasie pierwszych, zakrojonych na szeroką skalę programów badań przesiewowych słuchu wśród dzieci w wieku szkolnym. To innowacyjne rozwiązanie zostało uznane za Polski Produkt Przyszłości i było nagrodzone na wszystkich najważniejszych targach wynalazczości w świecie.
2006
Prof. Henryk Skarżyński opracowuje nową metodę bezpośredniej stymulacji okienka okrągłego przez implant ucha środkowego.
Przetwornik elektromagnetyczny (FTM) to drgający element implantu ucha środkowego, który tradycyjnie mocowany był na kowadełku – jednej z kosteczek ucha środkowego. Prof. Skarżyński opracował nowatorskie rozwiązanie, polegające na umocowaniu przetwornika w bezpośrednim sąsiedztwie błony okienka okrągłego. Rozwiązanie to umożliwia kompensację niedosłuchów w szczególnie trudnych przypadkach zaburzeń słuchu u pacjentów z wadami rozwojowymi ucha zewnętrznego i środkowego, a także po operacjach radykalnych, kiedy to po usunięciu wielu elementów ucha środkowego zamocowanie implantu w klasyczny sposób nie jest możliwe.
2007
Upowszechnienie na dużą skalę na materiale własnym pierwszej w świecie klasyfikacji oceny leczenia wad wrodzonych ucha zewnętrznego według Skarżyńskiego.
Leczenie wad wrodzonych ucha zewnętrznego wiąże się z koniecznością odtworzenia małżowiny. Najczęściej wykonuje się jej rekonstrukcję, wykorzystując chrząstki pobrane wcześniej od pacjenta. Większość chirurgów w świecie oceniało efekty tych zabiegów subiektywnie, uznając zwykle przeprowadzone rekonstrukcje za dobre albo bardzo dobre (co popierano pokazem serii zdjęć). Rozpoczynając w Instytucie program leczenia wad ucha zewnętrznego, prof. Skarżyński poszukiwał nie tylko jak najlepszej metody chirurgicznej, lecz także skali, która pozwoliłaby na obiektywną ocenę wyników. Poprzez porównanie anatomii małżowiny prawidłowo zbudowanej oraz odtworzonej operacyjnie, a także na podstawie rozmów z pacjentami opracował czterostopniową skalę, na podstawie której można ocenić rzeczywiste efekty rekonstrukcji. Według tej po raz pierwszy opisanej w literaturze skali u trzech czwartych pacjentów operowanych w IFPS uzyskuje się dobre i bardzo dobre wyniki dzięki odtworzeniu najistotniejszych elementów małżowiny usznej.
Pierwsze warsztaty naukowo-szkoleniowe Window Approach Workshop (WAW) w Instytucie.
WAW to cykl międzynarodowych szkoleń, podczas których otochirurdzy mogą zapoznać się z najnowocześniejszymi technikami operacyjnymi stosowanymi w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu. W trakcie pierwszych warsztatów WAW przedstawiono opracowane przez prof. Henryka Skarżyńskiego oryginalne metody wszczepienia implantów ślimakowych w przypadkach częściowej głuchoty oraz implantów ucha środkowego w przypadkach niedosłuchów mieszanych z wykorzystaniem dojścia chirurgicznego przez okienko okrągłe. Do chwili obecnej odbyło się 14 edycji warsztatów WAW. Rekordową liczbę uczestników miały 5. warsztaty WAW, towarzyszące 9. Europejskiej Konferencji Implantów Słuchowych u Dzieci w 2009 r. (ESPCI), które zgromadziły ponad 1500 osób, oraz 11. WAW podczas 10. Kongresu Europejskiej Federacji Towarzystw Audiologicznych (EFAS) w 2011 r. – ponad 850 osób z całego świata.
W Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu powstaje pierwszy w świecie system zdalnej kontroli nad działaniem implantów ślimakowych – telefitting.
Udana operacja to nie koniec, a dopiero początek leczenia. Po zabiegu konieczna jest trwająca nawet kilka lat rehabilitacja słuchu. Implant (a dokładniej jedną jego część – procesor mowy) trzeba odpowiednio zaprogramować, by stymulować rozwój kory słuchowej i zapewnić jak najlepsze słyszenie. Na tę kontrolę pacjenci przyjeżdżali do Kajetan często z odległych regionów Polski. To się zmieniło, kiedy w kilkunastu ośrodkach w różnych miastach Polski zainstalowano sprzęt z oprogramowaniem do zdalnego dopasowywania implantów. Pacjent z Wrocławia czy Szczecina może więc zgłosić się do najbliższej poradni i połączyć z Instytutem w Kajetanach. Specjaliści z Instytutu na odległość dokonają oceny słuchu i przeprogramują implant tak, by pacjent słyszał optymalnie. Telefitting zdobył wiele nagród, m.in. złoty medal na 57. Międzynarodowych Międzynarodowych Targach Wynalazczości, Badań Naukowych i Nowych Technik INNOVA w Brukseli, a także w Genewie, Seulu i Kuala Lumpur. Wdrożenie telefittingu do praktyki klinicznej przyczyniło się do utworzenia w 2009 r. pierwszej w świecie Krajowej Sieci Teleaudiologii, czyli sieci ośrodków na terenie całego kraju współpracujących z Instytutem i ze sobą. Celem powstania tej sieci jest poprawa jakości życia osób z zaburzeniami słuchu i mowy w Polsce poprzez zastosowanie rozwiązań telemedycznych. Z możliwości, jakie oferuje sieć, korzystają obecnie nie tylko pacjenci z implantami, lecz także dzieci, które mogą być rehabilitowane w domu, pozostając jednocześnie pod stałą kontrolą specjalistów.
Zespół Instytutu, we współpracy z Politechniką Gdańską, przedstawia nowy projekt – bezkontaktowy model aparatu słuchowego dla niemowląt od drugiego tygodnia życia.
Korygowanie wady słuchu u niemowląt ma ogromne znaczenie dla rozwoju mowy i komunikacji językowej. Jednak stosowanie klasycznych aparatów słuchowych w pierwszych dniach, tygodniach czy miesiącach życia jest nie tylko trudne (umieszczanie protezy w uchu tak małego dziecka sprawia ogromny kłopot), lecz także niebezpieczne – może bowiem mieć ujemny wpływ na wzrost ucha i powodować zniekształcenie kanału słuchowego zewnętrznego. Dlatego zespół specjalistów z Instytutu i Katedry Systemów Multimedialnych Politechniki Gdańskiej zaprojektował aparat wzmacniający dźwięki do zainstalowania przy łóżeczku. Do aparatu można podłączyć mikrofon bezprzewodowy, który noszony jest przez opiekuna, albo odtwarzacz mp3 z nagranymi bajkami. Dzięki takiemu rozwiązaniu niemowlę z ubytkiem słuchu nie pozostaje odcięte od świata dźwięków, co daje szansę na normalny rozwój mowy.
Początek powszechnego programu badań przesiewowych słuchu u dzieci z klas szóstych w Warszawie.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, na zlecenie Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy we współpracy z Mazowieckim Kuratorium Oświaty i Polskim Towarzystwem Naukowym Zaburzeń Słuchu, Głosu i Komunikacji Językowej, przeprowadził pilotażowe badania przesiewowe słuchu u ponad 9 tys. dzieci z klas szóstych w 210 warszawskich szkołach podstawowych. Ostatecznie u ponad 20% przebadanych uczniów wykryto zaburzenia słuchu, u 29% – stwierdzono szumy uszne. Wszystkie dzieci, u których wykryto zaburzenia, zostały skierowane na dokładniejsze badania kliniczne i terapię. Niepokojące wyniki badań pilotażowych skłoniły władze Warszawy do kontynuowania badań. Od tamtej pory Instytut przeprowadza je systematycznie co roku. Do tej pory przebadano 65 tys. uczniów.
2008
Pierwsze w świecie bilateralne wszczepienie implantu do pnia mózgu.
Pacjent, u którego wykonano tę pionierską operację, cierpiał na neurofibromatozę typu 2. W 2006 roku przeszedł operację, podczas której usunięto mu guz nowotworowy nerwu słuchowego i wszczepiono implant pniowy po prawej stronie. Dwa lata później przygotowywano go do kolejnego zabiegu usunięcia guza po lewej stronie. Nie było jednak oczywiste, że podczas tego zabiegu pacjentowi zostanie wszczepiony drugi implant pniowy. Brakowało pewności, czy dwustronna stymulacja pnia mózgu przyniesie dobre efekty. Ostatecznie zespół polsko-austriacko-niemieckich lekarzy podjął decyzję o wykonaniu operacji. Zabieg okazał się całkowicie udany. Słuch pacjenta poprawił się na tyle, że mógł on poświęcić się swojej pasji – muzyce, i już z dwoma implantami nagrał swoją trzecią płytę.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu we współpracy z Funduszem Składkowym Ubezpieczenia Społecznego Rolników oraz Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego rozpoczyna program badań przesiewowych dzieci z ośrodków wiejskich i małych miast.
W ciągu 3 miesięcy wykonano badania przesiewowe u ponad 92 tys. dzieci z Polski wschodniej. U jednej piątej z nich wykryto zaburzenia słuchu. Większość rodziców nie zdawała sobie sprawy z problemu, jaki mają ich dzieci. Prawie połowa uczniów ze znaczącymi ubytkami słuchu nie była pod opieką poradni audiologicznej. Wskazywało to na konieczność dalszych takich badań. W 2010 roku wykonano je wśród uczniów z terenów wiejskich i małych miast Polski zachodniej. W 2011 roku badaniami objęto uczniów z całego kraju. Do chwili obecnej przebadano łącznie ponad 500 tys. dzieci. To wynik unikalny – w żadnym innym kraju nie przeprowadzono dotąd tak szeroko zakrojonych badań wśród dzieci w wieku szkolnym pod kątem wczesnego wykrywania zaburzeń słuchu.
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu we współpracy z Instytutem Narządów Zmysłów opracowuje multimedialne narzędzie do badań przesiewowych – „Platformę Badań Zmysłów”.
To nowoczesne rozwiązanie umożliwia przeprowadzanie testów słuchu, wzroku i mowy w ramach badań przesiewowych u dzieci i młodzieży na wielką skalę. Wyniki tych testów są błyskawicznie przesyłane do systemu centralnego, automatycznie oceniane i klasyfikowane, a te, które wskazują na problemy ze słuchem – przesyłane do lekarzy specjalistów do dalszej oceny. Innowacyjność Platformy Badań Zmysłów podkreślają nagrody i wyróżnienia zdobyte podczas wielu prestiżowych, międzynarodowych targów innowacyjności m.in. w Brukseli, Paryżu, Seulu, Moskwie, Genewie, Kuala Lumpur, Tajpej i Sewastopolu.
2009
Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu organizatorem pierwszej w Polsce 9. w kolejności Europejskiej Konferencji Implantów Słuchowych u Dzieci – ESPCI.
Ponad 1750 naukowców z całego świata przyjechało do Warszawy na konferencję dotyczącą implantów słuchowych u dzieci po raz pierwszy organizowaną w Europie Środkowo-Wschodniej. Fakt, iż misję jej przygotowania międzynarodowe grono naukowe powierzyło właśnie Instytutowi, to wyraz wielkiego uznania ze strony społeczności międzynarodowej dla dokonań prof. Henryka Skarżyńskiego i Jego zespołu. W czasie konferencji zaprezentowano 580 doniesień naukowych. Po raz pierwszy w historii ESPCI (konferencje odbywają się co dwa lata od 1992 roku) wykorzystano zaawansowane techniki do tworzenia elektronicznych sesji – plakaty prezentowano na monitorach LCD podłączonych do komputerów umożliwiających szybki wybór plakatu bądź filmu. Przed otwarciem konferencji odbyła się pokazowa operacja wszczepienia pacjentowi z częściową głuchotą nowej elektrody SRA (Straight Research Array), powstałej według projektu prof. H. Skarżyńskiego. Krótsza, miękka i bardzo delikatna, została zaprojektowana tak, aby podczas implantowania (z wykorzystaniem dojścia przez okienko okrągłe) nastąpiło jak najmniejsze zagrożenie dla ucha wewnętrznego, a pacjent mógł zachować resztki słuchowe w zakresie niskich dźwięków. Wyniki pooperacyjnych badań słuchu jednoznacznie wykazały wysoką skuteczność nowej elektrody.
Instytut inicjuje wraz z 4 innymi ośrodkami w Wiedniu, Innsbrucku, Wurzburgu i Frankfurcie powstanie prestiżowej międzynarodowej sieci HEARRING – zrzeszającej kolejne wiodące ośrodki oferujące kompleksową opiekę pacjentom z implantami słuchowymi.
„Najlepsze kliniki – najlepsza kompleksowa opieka dla pacjentów”. Takie przesłanie przyświeca HEARRING od chwili powstania sieci. Należące do niej ośrodki stawiają sobie za cel przewodzenie badaniom naukowym w zakresie nowych technologii implantów słuchowych, opracowywanie zaawansowanych procedur klinicznych, rozwijanie i doskonalenie technik chirurgicznych. Przynależność do sieci HEARRING opiera się na przekonaniu, że skuteczne prowadzenie badań w dziedzinie implantów słuchowych jest możliwe tylko przy współpracy międzynarodowej, drogą wymiany doświadczeń wiodących ośrodków klinicznych z całego świata. Jednym z inicjatorów powstania sieci i jej ekspertem jest prof. Henryk Skarżyński.
Przy Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu powstaje pierwsze w Polsce Naukowe Centrum Obrazowania Biomedycznego (NCOB).
Naukowe Centrum Obrazowania Biomedycznego to wspólna inicjatywa Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu oraz Instytutu Radioelektroniki Politechniki Warszawskiej, wspierana przez wiele polskich ośrodków naukowych oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. NCOB wyposażono w najnowocześniejszy skaner rezonansu magnetycznego w Polsce z polem indukcji 3 Tesla. Dzięki temu Centrum może prowadzić badania kliniczne i naukowe na najwyższym światowym poziomie, jakich nigdy dotąd nie wykonywano w Polsce. Otwarcie Centrum było okazją do zorganizowania dwudniowej międzynarodowej konferencji naukowej poświęconej zaawansowanym technikom bioobrazowania.
2010
Pierwsza międzynarodowa publikacja na temat opracowanej przez prof. Henryka Skarżyńskiego nowej koncepcji leczenia częściowej głuchoty – Partial Deafness Treatment (PDT).
Zaproponowana przez prof. Henryka Skarżyńskiego technika chirurgiczna dojścia do ucha wewnętrznego przez okienko okrągłe okazała się wyjątkowo skuteczną metodą pozwalającą na leczenie częściowej głuchoty. Nowa metoda oraz miniaturyzacja części wszczepialnej implantów ślimakowych przyczyniły się do zmiany kryteriów kwalifikowania pacjentów do implantacji. Początkowo do leczenia kwalifikowani byli jedynie pacjenci z całkowitą głuchotą lub głębokim niedosłuchem. Nowe kryteria dopuszczają implantowanie pacjentów posiadających resztki słuchu w zakresie niskich częstotliwości i osiągających pewien stopień rozumienia mowy w aparatach słuchowych. Prof. H. Skarżyński opracował kompleksową koncepcję uwzględniającą różnice w podejściu do poszczególnych jednorodnych grup pacjentów, zależnie od rodzaju ubytku słuchu. Koncepcja ta została opublikowana w „Medical Science Monitor” oraz zaprezentowana na kongresach naukowych w Europie, obu Amerykach, Azji i Australii.
Prof. Henryk Skarżyński prezentuje opracowaną przez siebie metodę leczenia głuchoty podczas wideokonferencji LION – Live International Otolaryngology Network.
LION to jednodniowe wideokonferencje teleotochirurgiczne poświęcone najnowszym technikom chirurgicznym z zakresu otologii i neurootochirurgii, z pokazowymi operacjami transmitowanymi bezpośrednio z ośrodków chirurgicznych z całego świata. Obserwuje je od kilkunastu do ponad 25 tysięcy specjalistów. Zespół Instytutu uczestniczy w programie LION od czasu jego powstania w 2006 roku. W 2010 roku własne techniki chirurgiczne po raz pierwszy zaprezentował prof. Henryk Skarżyński. Przedstawił opracowaną przez siebie metodę leczenia częściowej głuchoty za pomocą implantów ślimakowych oraz operację rekonstrukcji kosteczek słuchowych z zastosowaniem polskiego wynalazku, cementu szkło-jonomerowego. Od tego momentu prof. Skarżyński jest corocznie zapraszany do grona kilkunastu chirurgów z całego świata, wykonujących pokazowe operacje w ramach sieci LION. Operacje te to jeden z elementów serii pokazowych zabiegów, które prof. Skarżyński przeprowadził podczas konferencji naukowych w Manili, Bogocie, Sankt Petersburgu, Mińsku, Kijowie i Hanowerze.
2011
Instytut współorganizatorem Jubileuszowego 10. Kongresu Europejskiej Federacji Towarzystw Audiologicznych (EFAS).
Organizowany co dwa lata kongres EFAS po raz pierwszy odbył się w Polsce pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Bronisława Komorowskiego. Zaszczytną funkcję Prezydenta Kongresu pełnił prof. Henryk Skarżyński. Do Warszawy przyjechało 923 uczestników z całego świata – to rekord w historii konferencji EFAS. Podczas sesji naukowych i sympozjów satelitarnych zaprezentowano ponad 370 doniesień naukowych. Kongres EFAS połączony był z II Międzynarodowym Kongresem Młodych Naukowców i Studentów, dzięki czemu mieli oni niepowtarzalną okazję do nawiązania kontaktów z wybitnymi naukowcami ze świata. Było to możliwe także dzięki ufundowaniu dla nich specjalnych stypendiów przez Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu, przeznaczonych dla osób z Europy Wschodniej. Jednym z najważniejszych wydarzeń Kongresu EFAS w Warszawie było podpisanie dwóch konsensusów naukowych dotyczących badań przesiewowych.
Podpisanie, przygotowanych z inicjatywy prof. Henryka Skarżyńskiego, dwóch Europejskich Konsensusów Naukowych: „Badania przesiewowe słuchu u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym” oraz „Badania przesiewowe słuchu, wzroku i mowy u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym” – Warszawa.
Podczas 10. Kongresu Europejskiej Federacji Towarzystw Audiologicznych EFAS podpisano „Europejski Konsensus Naukowy nt. badań przesiewowych słuchu u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym” oraz „Europejski Konsensus Naukowy na temat badań przesiewowych słuchu, wzroku i mowy u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym”. Wyrażają one stanowisko europejskich audiologów i foniatrów, terapeutów mowy oraz okulistów na temat problemu zaburzeń komunikacyjnych u dzieci rozpoczynających edukację szkolną. Zwracają uwagę, iż jedynie wczesna diagnostyka – najskuteczniej realizowana poprzez badania przesiewowe – oraz wczesna terapia zapobiegają opóźnieniom rozwojowym i zaburzeniom emocjonalnym tej grupy dzieci. Później wyrównanie szans dzieci z zaburzeniami komunikacyjnymi stało się priorytetem polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Priorytet ten został zgłoszony przez prof. Henryka Skarżyńskiego, a koordynowany był przez zespół Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu we współpracy z Ministerstwem Zdrowia.
Prof. Skarżyński bierze udział w Nieformalnym Spotkaniu Ministrów Zdrowia Krajów UE w Sopocie.
Podczas spotkania w Sopocie, które otwierało polską prezydencję w Radzie UE, prof. H. Skarżyński przedstawił uzgodnienia naukowe przedstawicieli krajów członkowskich UE oraz pięciu organizacji europejskich zawarte w przyjętych i podpisanych Europejskich Konsensusach Naukowych dotyczących badań przesiewowych.
Przyjęcie przez ministrów zdrowia państw członkowskich UE „Konkluzji Rady Unii Europejskiej w sprawie wczesnego wykrywania i leczenia zaburzeń komunikacyjnych u dzieci z uwzględnieniem zastosowania narzędzi e-zdrowia i innowacyjnych rozwiązań” – Bruksela.
Projekt Konkluzji został przygotowany przez członków podzespołu ds. priorytetu prezydencji w obszarze zdrowia publicznego, kierowanego przez prof. H. Skarżyńskiego. Dokument został formalnie przyjęty przez ministrów zdrowia krajów UE podczas posiedzenia Rady UE ds. Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Spraw Konsumenckich (EPSCO) 2 grudnia 2011 r. w Brukseli jako podsumowanie działania polskiej prezydencji m.in. w obszarze zdrowia publicznego. Przyjęcie Konkluzji przez państwa członkowskie UE oraz poparcie deklarowane przez Komisję Europejską to pierwszy krok do podjęcia tworzenia programów i projektów na skalę europejską przy wsparciu instytucji państwowych oraz unijnych.
2012
Prof. Henryk Skarżyński po raz pierwszy w Polsce i jako jeden z pierwszych w świecie wykonuje operację wszczepienia najnowszych implantów ucha środkowego i wewnętrznego – system CODACS.
Trzygodzinna operacja wymagała ogromnej precyzji i należała do najtrudniejszych, jakie do tej pory przeprowadzono w Instytucie. CODACS to kombinacja dwóch wcześniejszych systemów – implantu wszczepianego do ucha środkowego, który wzmacnia dźwięki, i implantu ślimakowego, który daje słuch elektryczny. Zabieg stwarza szansę powrotu do świata dźwięków pacjentom mającym niedosłuch, przy którym nie można zastosować implantu ucha środkowego, a jednocześnie nie spełniają kryteriów kwalifikacji do wszczepienia implantu ślimakowego. Pierwsza pacjentka, u której prof. Skarżyński zastosował system CODACS, przed operacją rozumiała tylko kilka procent słów, po zabiegu zaczęła słyszeć dźwięki w stu procentach.
Pierwsze w Polsce wszczepienie implantu Bonebridge przez prof. Henryka Skarżyńskiego.
Bonebridge umożliwia przekazywanie dźwięku bezpośrednio do ucha wewnętrznego przez kości czaszki. Implant wszczepia się pod skórę i zakotwicza w kości skroniowej. Odbiera on sygnały nadawane przez mikroprocesor (przytwierdzony za pomocą magnesu na skórze pod włosami) i przetwarza je na drgania mechaniczne, które przekazywane są do kości, a następnie do uszu wewnętrznych. Bonebridge przeznaczony jest dla osób dotkniętych jednostronną głuchotą lub ubytkiem słuchu spowodowanym wadami wrodzonymi lub nabytymi uszkodzeniami ucha zewnętrznego, środkowego lub wewnętrznego. Daje szansę usłyszenia otaczających dźwięków zwłaszcza tym młodym pacjentom, u których nie można przeprowadzić operacji rekonstrukcyjnej.
2013
Pierwsze w Europie Środkowo – Wschodniej wszczepienie implantu słuchowego Baha® 4 Attract System przez prof. Henryka Skarżyńskiego.
System Baha® 4 Attract umożliwia przekazywanie dźwięku do ucha wewnętrznego poprzez drgania kości czaszki, omijając uszkodzone lub niewykształcone od urodzenia fragmenty ucha zewnętrznego i środkowego. Jest to innowacyjne rozwiązanie rekompensowania niedosłuchów przewodzeniowych, niedosłuchów mieszanych i jednostronnej głuchoty odbiorczej skierowane do pacjentów, którzy nie mogą skorzystać z dotychczas istniejących rozwiązań ze względów medycznych i estetycznych. Magnetyczny System Baha® 4 Attract, zaprojektowany został w oparciu o wieloletnie doświadczenia bazujące na sprawdzonych rozwiązaniach poprzednich systemów Baha i innych urządzeń wszczepialnych dla potrzeb poprawy słyszenia i komunikowania się z otoczeniem.
Zakończenie trzyletniego programu badań przesiewowych słuchu u uczniów klas I i VI szkół podstawowych w Warszawie
Blisko 69 tysięcy uczniów z ponad 170 szkół przebadano w ramach trzyletniego „Programu badań przesiewowych słuchu dla uczniów klas I i VI szkół podstawowych na terenie Warszawy”. 15 procent dzieci miało dodatni wynik badania przesiewowego, wskazujący na możliwość istnienia zaburzeń słuchu. Badania realizował w szkołach – na zlecenie Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy Zakład Epidemiologii i Badań Przesiewowych Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu we współpracy z Mazowieckim Kuratorium Oświaty oraz Polskim Towarzystwem Naukowym Zaburzeń Słuchu, Głosu i Komunikacji Językowej. Była to już druga edycja tego Programu. W latach 2008–2010 badania przesiewowe słuchu przeprowadzono jedynie wśród uczniów klas VI. Rozumiejąc potrzebę wykrycia zaburzeń słuchu u dzieci dopiero rozpoczynających naukę w szkole, władze Warszawy podjęły decyzję o włączeniu do kolejnego programu również pierwszoklasistów. Od sześciu lat badania słuchu są zatem stałym elementem programów zdrowotnych, jakimi zostali objęcie uczniowie warszawskich szkół. Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent Warszawy, podczas podsumowującej Program konferencji prasowej w Szkole Podstawowej nr 225 podkreślała korzyści płynące z profilaktyki zdrowotnej. Badania przesiewowe wśród dzieci pozwalają na zebranie wiedzy o stanie zdrowia małoletnich. Dzięki nim można uchwycić schorzenia w początkowej fazie i skierować ucznia na badania specjalistyczne i leczenie. Warszawa na programy skierowane do dzieci przeznaczyła w 2013 r. blisko 13 mln zł. Pomysł takich badań doceniają także nauczyciele i rodzice. Ci ostatni często nie zdają sobie sprawy, że ich dziecko ma zaburzenia słuchu. Dowiadują się o nich dopiero dzięki badaniom przesiewowym w szkole. Z problemem nie pozostają jednak sami. Otrzymują wskazówki dotyczące dalszego postępowania oraz mają możliwość przeprowadzenia dokładnej diagnostyki i leczenia w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu.
2014
Unikalne operacje wszczepienia implantów pniowych.
W dniach 23-24 maja 2014 w Światowym Centrum Słuchu zostały przeprowadzone zostały unikalne zabiegi operacyjne z zakresu neurochirurgii i otochirurgii. Prof. Henryk Skarżyński zorganizował międzynarodowy zespół, który przeprowadził operacje przywracające zdolność słyszenia pacjentom cierpiącym na rzadką chorobą nowotworową, neurofibromatozę typu 2. To skomplikowane zabiegi, podczas których usuwa się guzy nerwu słuchowego i wszczepia implanty słuchowe do pnia mózgu. W kilkunastoosobowym zespole znaleźli się m.in. najbardziej doświadczeni neuro- i otochirurdzy oraz inżynierowie kliniczni. Neurofibromatoza typu 2 to niezwykle rzadka choroba nowotworowa (w Polsce ma ją zaledwie kilkadziesiąt osób). Jednym z jej objawów są guzy na nerwach słuchowych (tzw. nerwiaki). Mogą one uciskać na pień mózgu, jedną z najważniejszych struktur centralnego układu nerwowego, która steruje podstawowymi funkcjami organizmu, m.in. oddychaniem, dlatego są niebezpieczne dla życia. Ponadto nerwiaki prowadzą do głębokiego niedosłuchu albo głuchoty. Ratunkiem dla pacjenta jest wówczas operacja polegająca na usunięciu guza i wszczepieniu implantu słuchowego do pnia mózgu (ABI). Poza prof. Henrykiem Skarżyńskim w skład międzynarodowego zespołu weszli: prof. Robert Behr, wybitny neurochirurg i dyrektor Kliniki Neurochirurgii w Klinice Fulda Akademickiego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu w Marburgu oraz prof. Waldemar Koszewski, neurochirurg z 25-letnim doświadczeniem z Warszawy. Tych specjalistów wspierało grono lekarzy otolaryngologów, neurochirurgów, anestezjologów, inżynierów klinicznych, techników, logopedów i psychologów. Operacja zaczyna się od otwarcia jamy czaszki i usunięcia zmian nowotworowych. Nie jest to łatwe, bo zmiany te są zwykle zlokalizowane w miejscu, gdzie nerw słuchowy dochodzi do pnia mózgu, a w całej okolicy są dodatkowo liczne zrosty i blizny po poprzednim leczeniu. Następnie na powierzchni pnia umieszczana jest elektroda implantu, która stymuluje jądra słuchowe. To decydujący dla przywrócenia możliwości słyszenia moment podczas zabiegu. Najtrudniejsze jest takie ułożenie elektrody, aby dawała jak najlepsze parametry odtworzonego słuchu. Na tym etapie chirurdzy są wspierani przez zespół inżynierów klinicznych, którzy w ramach badań śródoperacyjnych wykonują pomiary elektrofizjologiczne sprawdzające, jak pień mózgu reaguje na stymulację przy użyciu elektrody próbnej. Jeśli ta próba wypadnie pozytywnie, oznacza to, że informacje w postaci mikroimpulsów elektrycznych, które dostarczamy za pośrednictwem wszczepianego urządzenia będą odbierane przez jądra słuchowe i dalej przekazywane do pól słuchowych w korze mózgu. Po operacji pacjent będzie słyszał. Rekonwalescencja trwa około miesiąca.
Pierwsze w Polsce wszczepienie Implantu ucha środkowego Cochlear™ MET®
W Światowym Centrum Słuchu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu od wielu lat, dzięki postępowi w technikach operacyjnych, polscy pacjenci mają dostęp – często jako pierwsi lub jedni z pierwszych w świecie – do najnowocześniejszych technologii. To właśnie w Instytucie przeprowadzane są różnego rodzaju pierwsze w świecie, Europie lub Polsce operacje poprawiające słuch. Podobnie było 3 września 2014 r., kiedy to prof. Henryk Skarżyński wszczepił – po raz pierwszy w Polsce – nowy implant ucha środkowego – typu MET®. Implant przeznaczony jest dla następujących grup pacjentów: pacjenci, którzy nie mają korzyści z aparatów słuchowych, pacjenci, którzy do tej pory nie kwalifikowali się do innych implantów słuchowych, szczególną grupę, z racji wysokiego, naturalnego wzmocnienia dźwięku, stanowią seniorzy powyżej 65 roku życia. Implant MET® to wszczepialne urządzenie poprawiające słuch, łączące najnowsze rozwiązania technologiczne z dziedziny aparatów słuchowych z zaletami implantów ucha środkowego. Implant MET® umożliwia silne wzmocnienie sygnału akustycznego a jednocześnie zapewnia wysoką jakość dźwięku. Jest to system przeznaczony dla osób z niedosłuchem typu odbiorczego i mieszanego stopnia od umiarkowanego do znacznego. Urządzenie działa na zasadzie transmisji wibracji dźwiękowych bezpośrednio do kosteczek słuchowych. Omijane jest zatem ucho zewnętrzne, gdzie nie można z różnych powodów zastosować innych, tradycyjnych rozwiązań. System MET® składa się z części zewnętrznej i wewnętrznej. Część zewnętrzna to procesor dźwięków Button®, który jest noszony pod włosami na powierzchni głowy za uchem i jest mocowany magnesem do wszczepionej pod skórę cewki. Procesor jest lekki i stosunkowo mały (średnica 3,5cm), zasilany jest przez jedną baterię rozmiaru 13, która wystarcza na ponad 50 godzin pracy. Obudowa procesora produkowana jest w czterech kolorach (czarny, szary, brązowy i beżowy), dzięki czemu pacjent może dyskretnie ukryć go pod włosami. Części wewnętrzna (wszczepiana) implantu składa się w dwóch elementów: części właściwej implantu, umieszczanej tuż pod skórą głowy za uchem, oraz aktuatora umieszczanego w części sutkowej kości skroniowej i przymocowanego do kosteczek słuchowych w uchu środkowym (najczęściej do kowadełka, może być też mocowany do strzemiączka, okienka owalnego lub okrągłego). Zasada działania implantu MET®: procesor dźwięków odbiera dźwięki i, zgodnie ze swoimi ustawieniami wzmacnia, filtruje i dostraja sygnał, który następnie przesyła przez cewkę magnetyczną do implantu. Implant przetwarza go na sygnał elektryczny, który przesyła przewodem do aktuatora. Aktuator jest rodzajem maleńkiego silniczka, który przetwarza sygnał elektryczny na wibracje mechaniczne i przekazuje je bezpośrednio na jedną z kosteczek. Od tego punktu dalej proces słyszenia zachodzi tak, jak przy normalnym słuchu. Podczas operacji chirurg wykonuje niewielkie nacięcie skóry za uchem, a następnie wierci otwór w kości sutkowej. Następnie umieszcza pod skórą implant, a aktuator wkłada w specjalny system mocujący i łączy jego końcówkę z odpowiednią kosteczką lub okienkiem ślimaka.
2015
Pierwsze w Polsce wszczepienie nowej generacji implantu ślimakowego typu SYNCHRONY, pozwalającego na wykonywanie badań MRI, a następnie na śledzenie zmian zachodzących w mózgu po podaniu bodźca akustycznego oraz elektrycznego.
3 marca 2015 r. (Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu) w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach odbyła się pierwsza w Polsce operacja wszczepienia nowej generacji implantu ślimakowego pozwalającego na wykonywanie badań MRI, a w przyszłości – na śledzenie zmian zachodzących w mózgu po podaniu bodźca akustycznego oraz elektrycznego. Zastosowanie ich po raz pierwszy w leczeniu częściowej głuchoty na takim poziomie jest pierwszym doniesieniem naukowym i medycznym we współczesnej medycynie na świecie. Stanowi wielki przełom w śledzeniu zmian drogi słuchowej i wybranych struktur mózgu. Stwarza to nowe możliwości terapeutyczne, w tym wykrywanie zmian nowotworowych, naczyniowych i pourazowych w obrębie głowy; pozwala także na obniżenie kosztów leczenia pacjenta.
W praktyce oznacza to uruchomienie dwóch przełomowych programów:
- „Pierwszego na świecie programu naukowego – badanie drogi słuchowej po wszczepieniu nowej generacji implantów w częściowej głuchocie”.
- „Pierwszego w Polsce programu klinicznego – przełomowe zastosowanie nowej generacji implantów umożliwiających po ich wszczepieniu swobodne wykorzystanie badań rezonansem magnetycznym odnosi się do mniej licznej, ale bardzo trudnej do diagnozowania grupy pacjentów z różnymi wrodzonymi lub nabytymi, w tym nowotworowymi zmianami w obrębie głowy”.
Wszczepienie nowej generacji implantów ślimakowych umożliwia po raz pierwszy w Polsce monitorowanie zachodzących zmian w obrębie głowy, w tym obserwacji rozwoju lub nawrotu chorób nowotworowych bez konieczności usuwania na czas badania całego implantu lub jego części i ponownego jego operacyjnego wszczepiania. W codziennej praktyce klinicznej oznacza to uruchomienie po raz pierwszy w Polsce nowego programu terapeutycznego pt.: „Nowe możliwości kliniczne w Polsce po wszczepieniu nowej generacji implantów ślimakowych”.
2017
Światowa premiera w Kajetanach – prof. Henryk Skarżyński wszczepił nowy system implantów ucha środkowego typu Vibrant Soundbridge ze sprzęgaczem LP-Coupler.
W dniach 31.03-1.04. 2017 r. w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach, które jest niekwestionowanym liderem oraz bardzo znanym miejscem na światowej mapie szkoleń i spotkań naukowych dla oto-ryno-laryngochirurgów, odbyło się trzecie na świecie i pierwsze w Polsce International BONEBRIDGE & SOUNDBRIDGE Symposium. Najważniejszym punktem Sympozjum była światowa premiera nowego zestawu implantu ucha środkowego typu Vibrant Soundbridge ze sprzęgaczem LP-Coupler. Operacje pokazowe z wykorzystaniem tego systemu przeprowadził 31 marca prof. Henryk Skarżyński.
System Vibrant Soundbridge ze sprzęgaczem LP-Coupler zastosowany po raz pierwszy w implantach ucha środkowego pozwala leczyć nowe, docelowe grupy pacjentów. Opracowany nowy system pozwala na znacznie bardziej efektywne wykorzystanie dostępnych narzędzi, które dotychczas u naszych pacjentów nie mogły mieć zastosowania z powodu chorób wrodzonych i nabytych. Nowa technologia mocowania tych systemów wszczepialnych przybliży pełny świat dźwięku osobom, które nie mogły być wcześniej operowane. Operacje pokazowe, które odbędą się w Światowym Centrum Słuchu będą światową premierą.
Obecnie, dzięki blisko dwudziestoletniemu doświadczeniu w dziedzinie aktywnej technologii implantu ucha środkowego, dużej ilości pomysłów i zastosowanych innowacji powstało nowe pokolenie implantów Vibrant Soundbridge, którego nowe możliwości i cechy zostaną omówione podczas Sympozjum. Bardzo istotną zmianą jest możliwość wykonywania rezonansu magnetycznego do 1,5 Tesli (we wcześniejszych generacjach tylko do 0,2 Tesli) u pacjentów z nową generacją implantu Vibrant. Tym samym zostaną wskazane nowe, docelowe grupy pacjentów, które będą mogły zostać objęte tą metodą leczenia.
Pierwsza w Europie Środkowo-Wschodniej operacja wszczepienia implantu ślimakowego HiRes Ultra z nową prostą elektrodą HiFocus SlimJ.
24 października 2017 r. w Światowym Centrum Słuchu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach odbyła się pierwsza w Europie Środkowo-Wschodniej operacja wszczepienia implantu ślimakowego HiRes Ultra z użyciem nowej elektrody HiFocus SlimJ. Operację przeprowadził prof. Henryk Skarżyński, Dyrektor Instytutu i Kierownik Kliniki Otorynolaryngochirurgii. Prof. H. Skarżyński jest jednym z najlepszych światowych otochirurgów, autorem szeregu nowatorskich metod leczenia, takich jak leczenie częściowej głuchoty z zastosowaniem implantów ślimakowych, która stała się fundamentem Polskiej Szkoły w Światowej Otochirurgii. Z racji swojego doświadczenia jest często zapraszany do przeprowadzenia pionierskich procedur chirurgicznych z wykorzystaniem najnowszych typów implantów słuchowych.
Elektroda HiFocus SlimJ jest to elektroda prosta o małej średnicy przekroju. Taka konstrukcja sprzyja zachowaniu funkcjonalnego słuchu i struktury ucha wewnętrznego pacjenta podczas jej wszczepienia. Dzięki zastosowaniu takiej elektrody i minimalnie traumatycznej metody jej włożenia do ślimaka przez okienko okrągłe, rozwiniętej przez prof. H. Skarżyńskiego, możliwe jest poszerzenie kryteriów kwalifikacji do wszczepienia implantu na pacjentów z częściową głuchotą, czyli osoby z dobrym, lub nieznacznie osłabionym słuchem w zakresie niskich częstotliwości i znacznym niedosłuchem w zakresie wysokich częstotliwości. Przy zastosowaniu metody prof. H. Skarżyńskiego wsunięcie elektrody do ślimaka nie powoduje uszkodzenia jego prawidłowo działających segmentów.
2018
Pierwsze w Polsce i piąte na świecie wszczepienie implantów słuchowych typu Cochlear OSIA OSI100.
11 kwietnia 2018 r. w Światowym Centrum Słuchu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu, prof. Henryk Skarżyński przeprowadził pokazowe operacje wszczepienia najnowszej generacji implantów słuchowych typu Cochlear OSIA OSI100. Zabiegi te zostały wykonane po raz pierwszy w naszym kraju i regionie. Dotychczas implanty tego typu wszczepiono tylko w Holandii, Australii, USA i Niemczech.
Pionierska operacja wszczepienia implantu Cochlear OSIA OSI100 i rozpoczęty tym samym program leczenia głuchoty tym typem implantów słuchowych, jest kolejnym dowodem na to, że pacjenci leczący się w Kajetanach mają dostęp do najnowszych technologii, jako pierwsi lub jedni z pierwszych w świecie. Jest to bardzo wymierny dowód pozycji klinicznej i naukowej Centrum.
Uruchamiany program dotyczy wszczepienia implantów słuchowych wykorzystujących przewodnictwo kostne, u których inne, dotychczasowe metody leczenia niedosłuchu były nieskuteczne lub przynosiły zbyt małą korzyść. Nowe implanty Cochlear OSIA OSI100, to urządzenie wszczepialne, które są dedykowane nowym grupom pacjentów:
- z różnymi wrodzonymi i nabytymi uszkodzeniami słuchu
- po wcześniejszych operacjach wykonywanych z powodu zmian pozapalnych i pourazowych
- po nieudanych lub nieakceptowanych przez pacjentów próbach aparatownia ubytków słuchu klasycznymi aparatami słuchowymi.
Pierwsza w Europie Środkowo-Wschodniej operacja wszczepienia implantu ślimakowego HiRes Ultra z nową prostą elektrodą HiFocus SlimJ. 24 października 2017 r. w Światowym Centrum Słuchu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu w Kajetanach odbyła się pierwsza w Europie Środkowo-Wschodniej operacja wszczepienia implantu ślimakowego HiRes Ultra z użyciem nowej elektrody HiFocus SlimJ. Operację przeprowadził prof. Henryk Skarżyński, Dyrektor Instytutu i Kierownik Kliniki Otorynolaryngochirurgii. Prof. H. Skarżyński jest jednym z najlepszych światowych otochirurgów, autorem szeregu nowatorskich metod leczenia, takich jak leczenie częściowej głuchoty z zastosowaniem implantów ślimakowych, która stała się fundamentem Polskiej Szkoły w Światowej Otochirurgii. Z racji swojego doświadczenia jest często zapraszany do przeprowadzenia pionierskich procedur chirurgicznych z wykorzystaniem najnowszych typów implantów słuchowych.
Elektroda HiFocus SlimJ jest to elektroda prosta o małej średnicy przekroju. Taka konstrukcja sprzyja zachowaniu funkcjonalnego słuchu i struktury ucha wewnętrznego pacjenta podczas jej wszczepienia. Dzięki zastosowaniu takiej elektrody i minimalnie traumatycznej metody jej włożenia do ślimaka przez okienko okrągłe, rozwiniętej przez H. Skarżyńskiego, możliwe jest poszerzenie kryteriów kwalifikacji do wszczepienia implantu na pacjentów z częściową głuchotą, czyli osoby z dobrym, lub nieznacznie osłabionym słuchem w zakresie niskich częstotliwości i znacznym niedosłuchem w zakresie wysokich częstotliwości. Przy zastosowaniu metody H. Skarżyńskiego wsunięcie elektrody do ślimaka nie powoduje uszkodzenia jego prawidłowo działających segmentów.
2019
Światowa premiera Musicalu „Przerwana Cisza”, będącego artystycznym udokumentowaniem jednego największych osiągnięć nauki i medycyny polskiej oraz ich wielkiego wkładu w rozwój światowej otologii i otochirurgii otolaryngologii na przestrzeni ostatnich 27 lat.
2020
Pierwsza w Polsce operacja wszczepienia aktywnego implantu BONEBRIDGE BCI 602 wykorzystującego kostne przewodnictwo dźwięku. Nowy implant jest przeznaczony dla szerokiej grupy pacjentów – może być skutecznym rozwiązaniem dla osób z trwałym ubytkiem słuchu po różnego rodzaju operacjach ucha zewnętrznego i środkowego, z wadami rozwojowymi ucha zewnętrznego i środkowego, u pacjentów z wrodzoną mikrocją lub/i atrezją przewodu słuchowego zewnętrznego. Właśnie wady wrodzone mieli pierwsi pacjenci, którym prof. Henryk Skarżyński wszczepił nowy implant na przewodnictwo kostne w ramach pionierskiej serii operacji.