15th International Meeting of The Mediterranean Society of Otology and Audiology (MSOA)

Międzynarodowe spotkanie MSOA to jedna z ważniejszych sesji konferencji Śródziemnomorskiego Towarzystwa Otolaryngologów i Audiologów. W Nevsehir (Kapadocja) przewodniczyła jej prof. Armagan Incesulu. Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu reprezentowali dr hab. Piotr Skarżyński, dr Roman Barylak, dr Mariusz Furmanek oraz lek. Piotr Fronczak.

Organizatorzy zapewnili czas na sesje odnoszące się do rozmaitych zagadnień z zakresu otolaryngologii i audiologii. Dyskutowano m.in. o wszczepialnych systemach wspomagających słyszenie oraz postępowaniu w patologiach ucha środkowego i zewnętrznego. Podczas sesji dotyczącej wszczepialnych systemów wspomagających słyszenie doc. Piotr Skarżyński zaprezentował nowatorską metodę leczenia częściowej głuchoty. Tzw. stymulacja elektro-naturalna (ENS), opracowana przez prof. Henryka Skarżyńskiego, umożliwia stosowanie metody implantacji ślimakowej u osób z zachowanym prawidłowym słyszeniem do poziomu 1500 Hz oraz odbiorczym ubytkiem słuchu powyżej tej częstotliwości.

Przy dojściu operacyjnym i wprowadzeniu elektrody implantu ślimakowego przez okienko okrągłe można z powodzeniem zachować niskoczęstotliwościowy słuch chorego, wspomagając elektrycznie jedynie zakres wysokich tonów. Zabiegi takie były wykonywane w Instytucie Fizjologii i Patologii Słuchu, a efekty są obiecujące.

Podczas konferencji dyskutowano, jaki moment jest najbardziej właściwy na implantację. Aby zapewnić możliwie najlepszy rozwój słuchu, mowy i zdolności społecznych u dzieci proponowano wykonanie zabiegu do pierwszego roku życia. Wskazywano przy tym na obustronną implantację w jak najkrótszym odstępie czasu pomiędzy protezowaniem jednego i drugiego ucha. Innym problemem jest zagadnienie implantacji obustronnej. Jakkolwiek jeden implant ślimakowy zapewnia rozwój i rozumienie mowy, to słyszenie tylko jednym uchem ogranicza zdolności rozumienia mowy w trudnych warunkach akustycznych, jak również upośledza słyszenie kierunkowe i lokalizację źródła dźwięku.

W patologiach ucha środkowego jednym z bardziej istotnych klinicznie jest uszkodzenie łańcucha kosteczek słuchowych bądź błony bębenkowej. Kemal Gorur z Uniwersytetu Mersin przypomniał, że w przypadku rekonstrukcji łańcucha kosteczek słuchowych za pomocą cementu bądź protezek pasywnych dla zapewnienia dobrego efektu istotne jest, by jama ucha środkowego była właściwie wentylowana przez drożną trąbkę słuchową. Dobór odpowiedniej długości protezki jest również czynnikiem determinującym efekt leczenia. Prof. Tayyar Kalcioglu z Istambułu także wspomaga się różnorakimi protezami ucha środkowego, kładąc jednak nacisk na cement kostny, uważany za pomocny przy rekonstrukcji odnogi długiej kowadełka. Trudności nastręcza jednak dokładne określenie czasu trwania efektu słuchowego.

Innym istotnym zagadnieniem dyskutowanym w trakcie konferencji była problematyka perlaka ucha środkowego. Dawniej uważano, jak mówił Demir Bajin z Ankary, że perlak wrodzony jest rzadką patologią. Jednak literatura wskazuje na występowanie tej patologii z częstością od 4 proc. do nawet 24 proc. Choroba może często przebiegać bezobjawowo przez wiele lat. Objawem perlaka jest obecność białawej masy za prawidłową błoną bębenkową. Pilna interwencja chirurgiczna jest istotnym czynnikiem w leczeniu, gdyż zmniejsza ryzyko nawrotu i powikłań. Włoscy specjaliści z Modeny i Verony dowodzili przewagi chirurgii endoskopowej nad klasyczną chirurgią pod kontrolą mikroskopu. Z ich doniesień wynika, że w leczeniu perlaka ucha środkowego dojście endoskopowe daje możliwość najmniej inwazyjnego leczenia oraz znacznie zmniejsza liczbę nawrotów.

Poświęcono również czas na dyskusję na temat wad wrodzonych ucha zewnętrznego i środkowego. Z uwagi na złożony rozwój struktur ucha zewnętrznego i środkowego w życiu płodowym, możemy obserwować różne defekty.

W wadach ucha zewnętrznego, takich jak zarośnięcie przewodu słuchowego zewnętrznego, postępowaniem z wyboru w razie wady obustronnej jest – w celu zapewnienia właściwego rozwoju mowy – korzystanie z aparatów słuchowych na przewodnictwo kostne bądź rekonstrukcja światła przewodu słuchowego.

Ta druga metoda może jednakże nie przynieść oczekiwanych efektów słuchowych, gdyż zarośnięciu przewodu słuchowego zewnętrznego często towarzyszą anomalie ucha środkowego, powodując niedosłuch o charakterze przewodzeniowym. Jednostronne zmiany nie wymagają pilnej interwencji, mogą pozostać do obserwacji oraz do decyzji o zastosowaniu wszczepialnych protez na przewodnictwo kostne w późniejszym okresie życia. Trudnym zagadnieniem chirurgicznym są wady małżowiny usznej. W każdym przypadku potrzebna jest szczegółowa analiza i indywidualna decyzja chirurga.

Spotkanie MSOA w Kapadocji stanowiło dobrą okazję do wymiany doświadczeń i poglądów na zagadnienia z zakresu otologii i audiologii ze specjalistami z innego rejonu Europy. Konsultowanie opinii w międzynarodowym gronie specjalistów może być podstawą do wypracowania docelowych standardów diagnostyki i leczenia, z korzyścią dla wielu chorych.