4th International Conference on Information and Communication Technologies for Ageing Well and e-Health (ICT4WE 2018)

CT4AWE to miejsce spotkań osób, które w codziennej praktyce klinicznej stosują technologie informacyjne i komunikacyjne w celu poprawy jakości życia osób starszych. Kluczową sprawą jest profilaktyka zdrowotna seniorów, podkreślenie znaczenia ich niezależności w społeczeństwie, również w kontekście aktywności zawodowej. ICT4AWE sprzyja wymianie informacji i rozpowszechnianiu najlepszych praktyk, innowacji i usprawnień technicznych w zakresie opieki zdrowotnej. Tegoroczna edycja konferencji zgromadziła uczestników z ponad 20 krajów. Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu reprezentowany był przez mgr Weronikę Świerniak.

Konferencja zgromadziła specjalistów, a także osoby zainteresowane najnowszymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi z dziedziny ageing well oraz e-health. Podczas ICT4WE zostały poruszone cztery główne tematy, dotyczące: wspierania seniorów przez najbliższe otoczenie w codziennych obowiązkach, telemedycyny i e-zdrowia, monitoringu oraz niezależnego życia.

W ramach każdego z tych tematów przedstawiono m.in. innowacyjne rozwiązania oraz zwrócono uwagę na problemy, które wymagają dalszych badań oraz dostosowania regulacji prawnych. Zainteresowanie wzbudził wykład inauguracyjny, wygłoszony przez Panagiotisa D. Bamidisa z Aristotle University of Thessaloniki, Greece & Leeds Institute of Medical Education, podczas którego zostały poruszone zagadnienia dotyczące zagrożeń związanych z coraz bardziej popularnym Recomendation Health System. Najczęstsze obawy dotyczą kwestii prywatności, m.in.:

  • różnych perspektyw prywatności użytkowników,
  • tego, kto i w jakim celu wykorzystuje dane użytkowników,
  • aktualności danych dotyczących użytkownika (Czy mój stan obecny zdrowia zgadza się z tym, co zapisałem w algorytmie 10 lat temu? Czy system aktualizuje i dostosowuje się do zmiany trybu życia i nawyków?),
  • rozproszonych systemów rekomendacji, szyfrowania homomorficznego.

Ponadto zostały poruszone zagadnienia związane ze złośliwymi atakami (takimi jak: podrabianie preferencji przez wykorzystanie fałszywych użytkowników oraz demaskowanie danych użytkownika przez uzyskiwanie preferencji), a także kwestia odpowiedzialności. Przytoczono przykład aplikacji, w której pacjent wpisuje swoje objawy chorobowe, a następnie na podstawie algorytmów skonstruowanych przez inżynierów otrzymuje diagnozę oraz zalecaną opcję leczenia. Postawiono pytanie: Kto w takiej sytuacji jest odpowiedzialny za – przykładowo – zażycie złej tabletki? Projektant algorytmów? Pozostali użytkownicy? Sam użytkownik? Dlatego istnieje bardzo duża potrzeba stworzenia odpowiednich regulacji prawnych.

Podczas ICT4AWE zostały przedstawione różne urządzenia stosowane w opiece nad osobami starszymi: urządzenia wspomagające, projekty inteligentnych domów i systemy obsługujące osoby starsze. Wykorzystywane są one przede wszystkim do poprawy jakości życia osób w podeszłym wieku oraz utrzymania stanu zdrowia. Wyjątkowy projekt inteligentnego domu, TigerPlace, wykorzystuje pracowników uniwersyteckich i studentów do monitorowania osób starszych, a tym samym zapewnienia im opieki. Technologia w opiece nad osobami starszymi odgrywa obecnie coraz większą rolę, a także staje się coraz bardziej powszechna, co sprzyja dynamicznemu rozwijaniu się tej dziedziny. Na szczególną uwagę zasługują systemy Health Buddy i AlereNet, przydatne w zarządzaniu powszechnym wśród osób starszych problemem – niewydolnością serca.

Poruszane były również zagadnienia dotyczące zaufania osób starszych do nowych technologii związanych ze zdrowiem. W pracy dr Wiktorii Wilkowskiej przedstawiono opinie dotyczące znaczenia czynników warunkujących to zaufanie (niezawodność, wiarygodność, operatywność i łatwość w użyciu), a także znaczenia różnych funkcji systemu dla użytkowników. Cechy użytkownika, takie jak wiek, płeć i postrzegany stan zdrowia, zostały wzięte pod uwagę jako reprezentatywne wskaźniki różnorodności wśród (potencjalnych) użytkowników. Wyniki wykazały istotny wpływ wieku i płci na zaufanie (wykazano, że kobiety powyżej 65 roku życia statystycznie częściej używają i bardziej ufają nowym technologiom). Podkreślono znaczenie różnorodności grupy użytkowników w badaniach opartych na zaufaniu – w systemach medycznych w środowisku domowym. Ponadto, w kwestii akceptacji technologii medycznych duże znaczenie ma uświadomienie sobie niepełnosprawności przez pacjenta, rekomendacja lekarza (jeśli lekarz wierzy w dany system, to pacjent też zacznie tego używać), a także możliwość wypróbowania danego urządzenia. za darmo w domu. Dużą wagę przywiązuje się też do robotów, które „mają twarz”, gdyż pacjent ma wtedy wrażenie, że komunikuje się z drugim człowiekiem.

Podsumowując, prezentowane wyniki prac podczas konferencji ICT4AWE 2018 wskazują, że większość ludzi powyżej 65 roku życia nie akceptuje rozwiązań typu smart, ponieważ boją się o swoje dane osobowe z uwagi na brak regulacji prawnych. Obecnie wyzwaniem jest znalezienie odpowiedzi na pytanie: co możemy zrobić, aby ułatwić im tę akceptację? Jako konsensus zaproponowano, aby na początku wprowadzić opiekę mieszaną (łączącą elementy opieki stacjonarnej i opieki wykorzystującej rozwiązania telemedyczne). Aby jednak wdrożenie tego rozwiązania stało się możliwe, lekarze i opiekunowie powinni przekazać pacjentom jak najwięcej informacji o nowych systemach i technologiach wykorzystywanych w opiece zdrowotnej.