Dwa wynalazki, które uratowały miliony ludzkich istnień – szczepionka przeciw polio i przeciw tyfusowi plamistemu – zwyciężyły w konkursie „100 lat medycznych innowacji w Polsce”, organizowanym przez „Rzeczpospolitą”. Drugie miejsce kapituła przyznała prof. Henrykowi Skarżyńskiemu, który jako pierwszy w świecie wszczepił implant ślimakowy w częściowej głuchocie u osobie dorosłej, a następnie dziecku. Uroczysta Gala odbyła się na Campusie Politechniki Śląskiej podczas otwarcia European Health Tech lnnovations Center.

„100 lat innowacji w polskiej medycynie” to projekt, w którym „Rzeczpospolita” uhonorowała najważniejsze innowacje w zakresie medycyny, które powstały w Polsce w ciągu ostatnich stu lat. Celem konkursu było wyróżnienie wszystkich tych przełomowych momentów i projektów, które stanowiąc innowacje na miarę swoich czasów, przyczyniły się do rozwoju polskiej medycyny.

Program Leczenia Częściowej Głuchoty, który zapoczątkował prof. Henryk Skarżyński jako pierwszy w świecie wykonując operację wszczepienia implantu ślimakowego u pacjentki z częściową głuchotą, to właśnie taki przełom w światowej medycynie. Przez długi czas w środowisku medycznym przeważał pogląd, iż wszczepienie elektrody implantu musi oznaczać nieodwracalne uszkodzenie ślimaka. Sądzono, że właśnie z tego powodu niemożliwe jest leczenie osób z częściową głuchotą – implantowanie zniszczyłoby bowiem tę część ślimaka (odpowiedzialną za odbiór niskich tonów), która pracuje prawidłowo, a tym samym pozbawiło pacjenta resztek istniejącego słuchu. Opracowana przez prof. H. Skarżyńskiego technika chirurgiczna dojścia do ucha wewnętrznego przez okienko okrągłe okazała się skuteczną metodą, pozwalającą na zachowanie słuchu w zakresie niskich częstotliwości. Istniała także obawa, czy dojdzie do integracji informacji uzyskiwanych przez ośrodki słuchowe centralnego układu nerwowego na drodze jednoczesnego elektrycznego oraz akustycznego pobudzenia receptora słuchu. Dominował pogląd, że połączenie tych dwóch rodzajów słuchu jest niewykonalne. Jednak dzięki zastosowaniu przez inżynierów klinicznych Instytutu specjalnej procedury ustawienia procesora mowy taka integracja okazała się możliwa. Pionierska operacja wykonywana przez prof. Skarżyńskiego była na żywo transmitowana przez internet. Obserwowały ją tysiące specjalistów z całego świata. Udany zabieg stał się początkiem szeroko zakrojonego, międzynarodowego Programu Leczenia Częściowej Głuchoty (PDT).

– Gratuluję inicjatorom tego wspaniałego przedsięwzięcia, tym bardziej, że mogę się tylko domyślać, jak trudne było w realizacji, bo znakomitych medycznych osobowości w tym stuleciu było wiele. – mówił podczas Gali prof. Henryk Skarżyński. – Tym większy dla mnie zaszczyt i wyróżnienie móc tu dziś z Państwem być. Przy operacjach w mojej specjalności zawsze potrzebne były wiedza, umiejętności, wsparcie i odwaga. Wszystkie te cechy pielęgnuję do dziś i dlatego, od ponad 18 lat, wykonujemy najwięcej na świecie operacji poprawiających słuch – dodał Profesor.

Trzecie miejsce przypadło prof. Tomaszowi Cieszyńskiemu za wynalezienie pierwszej sondy do badania struktur serca, czwarte – prof. Zbigniewowi Relidze za pierwszy udany przeszczep serca w Polsce, a piąte prof. Maciejowi Wojtkowskiemu za wynalezienie tomografii optycznej.