3-cia międzynarodowa konferencja naukowa International Symposium on Otosclerosis and Stapes Surgery, była organizowana przez prof. Istvana Sziklai w dniach 24-26 kwietnia 2014 r. w Siofok na Węgrzech. Specjalistyczne grono ekspertów z Europy, Azji i Ameryki Północnej przedstawiło historię otologii światowej w zakresie rozwoju możliwości pomocy z postępującymi i wrodzonymi wadami słuchu. Otoskleroza od kilku wieków była wyzwaniem dla pionierów otologii w różnych zakątkach świata. Coraz większe możliwości terapii wiązały się z rozwojem nowych technologii takich jak: coraz doskonalsze mikroskopy operacyjne, narzędzia mikrochirurgiczne o lasery wykorzystywane w otochirurgii.

Wraz z rozwojem nowych technologii wzrastały umiejętności chirurgiczne otologów, którzy w historii całej otorynolaryngologii światowej zawsze należeli do najwybitniejszych osobowości.  Za niezwykle ważny przełom w otochirurgii, zwłaszcza w chirurgii dotyczącej najmniejszej kosteczki słuchowej człowieka – strzemiączka, należy uznać wprowadzenie osłony antybiotykowej w trakcie i po operacji. Obniżyło to liczbę powikłań i operacje na strzemiączku stały się najbardziej efektywnymi w całej otochirurgii.

Podczas konferencji, w której udział wzięła światowa czołówka ekspertów zajmujących się współczesną otochirurgią, przedstawiono 67 niezwykle interesujących doniesień. W programie konferencji znaczący udział mieli przedstawiciele z Polski.

Przedstawiciele Światowego Centrum Słuchu Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu przedstawili 12 prac ilustrując tym samym największy obecnie materiał kliniczny w świecie obejmujący ponad 15 500 zoperowanych uszu.

Dr med. M. Mrówka, dr med. P.H. Skarżyński, dr R. Barylak i dr B. Król w imieniu zespołu Instytutu przedstawili  m.in. najczęstsze przyczyny reoperacji u osób w innych ośrodkach, współczesne możliwości rekonstrukcji aparatu przewodzącego ucha środkowego, możliwości wykorzystania różnych typów protezek zastępujących usuwane nieruchome strzemiączko. Jako jedyni przedstawili odległe wyniki i możliwości operacji jedynie słyszącego ucha uzasadniając  – na bardzo dużym materiale – (ponad 400 uszu), że takie operacje są bezpieczne i jedyne z wyboru, które mogą być stosowane by wykorzystać możliwości poprawy słuchu w nieuchronnie pogarszającym się uchu w przebiegu otosklerozy.

Zespół Instytutu, również jako jedyny, przedstawił największy obecnie w świecie materiał zoperowanych dzieci w wieku od 5 – 18 lat z powodu wcześnie rozwijającej się otosklerozy. Przy okazji przedstawione zostały możliwości jakie daje wczesny screening u dzieci w wieku szkolnym oraz pierwsza w świecie Krajowa Sieć Teleaudiologii.

Uzupełnieniem aktywności zespołu Instytut Fizjologii i Patologii Słuchu oraz Instytutu Narządów Zmysłów było zorganizowanie i prowadzenie przez prof. H. Skarżyńskiego okrągłego stołu poświęconego przyczynom reoperacji w otosklerozie oraz przewodniczenie jednej sesji, a także udział w zespole ekspertów okrągłego stołu  dr med. P.H. Skarżyńskiego, który przedstawił m.in. Różne aspekty chirurgii rewizyjnej strzemiączka/Different aspects of revision stapes surgery.

Dodatkowy udział przedstawiciela Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu oraz Instytutu Narządów Zmysłów dr med. P. H. Skarżyńskiego wiązał się z przedstawieniem najnowszych w świecie wyników zastosowania w leczeniu zaawansowanej otosklerozy implantów ucha środkowego typu CODACS.

Poza zespołem Instytutu na konferencji prezentowana była jeszcze jedna praca z Polski przedstawiona przez zespół Kliniki Otolaryngologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Wśród pozostałych licznych doniesień szczególnie warte podkreślenia  były prace przedstawione przez:

• Otoskleroza: niewłaściwe określenie? Kenneth Brooker z Mayo Clinic w stanie Arizona, USA
• Pionierzy w chirurgii strzemiączka. Rinze A. Tange z University Medical Center Utrecht z Holandii
• Doświadczenie kliniczne w zakresie nowej zoptymalizowanej protezy wykonanej z nitynolu, w celu zastąpienia nią strzemiączka – NiTiBOND. Rudolf Probst i Alexander Huber ze Szwajcarii
• Znacznie obrazowania w badaniu przedoperacyjnym niedosłuchu typu przewodzeniowego z nietkniętą błoną bębenkową. Erwin Offeciers, J.W. Casselman z Belgia

Na podstawie analizy przypadku, celem było pokazanie jak bardzo pomocne są najnowsze techniki obrazowania, aby uzyskać informacje niezbędne do przeprowadzenia funkcjonalnej chirurgii ucha środkowego. Użycie tych technik jest znacznie lepsze od konwencjonalnych metod diagnostycznych.

• mplantacja ślimakowa w zaawansowanej otosklerozie i po chirurgii strzemiączka. Mohan Kameswaran z Indii
• Porównanie chirurgii endoskopowej i mikroskopowej strzemiączka. Hiromi Kojima i Kazuhisa Yamamoto z Japonii

Autorzy udowodnili, że chirurgia endoskopowa powinna być stosowana szczególnie w przypadku leczenia chorób strzemiączka. Taka endoskopowa chirurgia strzemiączka może być stosowana także u pacjentów z krzywym lub wąskim zewnętrznym kanałem słuchowym.

• Transkanałowa endoskopowa stapedotomia: jakie niesie korzyści? Lela Migirov z Izraela

Autor wykazał, że transkanałowa endoskopowa stapedotomia przynosi korzyści polegające na lepszym dostępie do strzemiączka, niszy okienka okrągłego. Jednocześnie nie ma obawy przed naruszeniem struny bębenkowej oraz niewidocznych fragmentów odnogi strzemiączka.

Ta forma zabiegowa może być wykorzystana m.in. u pacjentów z wadami anatomicznymi ucha zewnętrznego i środkowego, pacjentów kwalifikujących się do reoperacji lub stapedotomii obustronnej, a także osób z upośledzeniem zmysłu smaku.

• Rola osteoprotegeryny, odtwarzania kości, czasowych i losowych zachowań komórek kostnych w patogenezie otosklerozy. Pojęcie osteo-dynamiczne. Mads Solvsten Sorensen, Sune Land Bloch z Danii

W pracy przedstawiono symulacje komputerowe stochastycznego zachowania komórek kostnych, co dowodzi, że niekiedy może pojawić się okołobłędnikowe grupowanie martwych osteocytów. Antyresorpcyjny sygnał OPG jest w tych komórkach utracony ale zachowany w okolicy kości. Dlatego zaburzenia przebudowy kości mogą się rozwijać aż do momentu, kiedy sygnał OPG jest ostatecznie przywrócony dzięki nowo utworzonej kości.

• Leczenie chirurgiczne i analiza genetyczna zrośnięć sąsiadujących stawów z współistniejącym niedosłuchem typu odbiorczego: analiza przypadku i przegląd literatury. Zhaoyan Wang, Huan Jia, Xiuhong Pang, Tao Yang, Hao Wu, Chiny.

Celem było opisanie cech otologicznych i radiologicznych, wyników chirurgicznych, rezultatów chirurgii strzemiączka i analizy genetycznej zrośnięć sąsiadujących z współistniejącym niedosłuchem typu odbiorczego. Podstawą do przeprowadzenia analizy był przypadek pacjenta skierowanego do oceny i zbadania upośledzenia słuchu.

• Porównanie wyników tomografii komputerowej z wynikami pooperacyjnymi u Japończyków chorujących na otosklerozę. Kazuhisa Yamamoto, Masahiro Rikitake, Yuichiro Yaguchi, Yashiro Tanaka, Hiromi Kojima

Podstawą pracy była analiza wyników 81 uszu u 67 pacjentów. Badanie dowiodło, że tomografia komputerowa jest skuteczna w potwierdzeniu diagnozy otosklerozy i wykryciu ogniska choroby. Pozytywny wynik tomografii został uzyskany u 69,2% pacjentów z tej grupy. Zakres zmian hipodensyjnych nie korelował z poziomem słyszenia przed operacją i nie wpłynął na wynik zabiegu chirurgicznego.

• Niedosłuch typu odbiorczego w otosklerozie: aparaty słuchowe vs. aktywne implanty słuchowe ucha środkowego vs. implanty słuchowe. Maurizio Barbara z Włoch
• Chirurgia strzemiączka, zastosowanie implantu Vibrant Soundbridge i Bonebridge w otosklerozie. Wolf Dieter Baumgartner z Austrii
• Reoperacja strzemiączka z powodu lizy kowadełka: założenie protezy strzemiączka (malleovestibulopexy) lub rekonstrukcja kowadełka za pomocą cementu kostnego. Erwin Frans Offeciers, S. Strobbe, T. Somers, A. Zarowski
• Analiza przypadków indywidualnych w reoperacji strzemiączka na przestrzeni ostatnich 15 lat. Roberto Filipo
• Reoperacja – stapedotomia: przegląd 79 przypadków. Rinze TangeMechanizmy niedosłuchu typu odbiorczego wywołanego otosklerozą. Konstantina Stankovic z USA (i in.)

Niedosłuch typu odbiorczego występujący przy otosklerozie jest często uważany za objaw wtórny w zestawieniu ze zmianami w budowie kości, która otacza ucho wewnętrzne, spowodowanych rozproszeniem cytokinów w tkance łącznej ślimaka. Autorzy zbadali możliwość dodatkowego, bezpośredniego mechanizmu z powodu zniszczenia nerwu słuchowego.

• Jak zapobiec efektom niepożądanym w chirurgii otosklerozy? Jacques Magnan, Francja
• Reoperacja strzemiączka. Rudolf Hausler, Szwajcaria
• Wyniki implantacji ślimakowej u pacjentów z bardzo zaawansowaną otosklerozą. Michal Luntz, Ayman Makhoul, Talma Shpak, Noam Yehudai z Izraela

W badaniu udział wzięło 9 pacjentów (11 uszu) z bardzo zaawansowaną otosklerozą. Zabieg implantacji ślimakowej w tej grupie osób okazał się korzystny. Wyniki słuchu po implantacji były porównywalne z wynikami u pacjentów z tej samej grupy wiekowej bez objawów otosklerozy.

• Medyczne czynniki określające jakość życia w przypadku unieruchomienia strzemiączka. Kenneth Brooker z USA

Autor przedstawia niekorzystne objawy kliniczne, które mogą pojawić się przed chirurgią strzemiączka i po niej. Ich pojawienie może wpłynąć na jakość życia pacjenta. Podczas wykładu przeanalizowanych zostało kilka przypadków z uwzględnieniem możliwych sposób leczenia.

• Jakość dźwięku i wyniki po chirurgii strzemiączka uzyskane przez American Medical Association. Rinze A. Tange z Holandii

Rezultaty chirurgii strzemiączka zwykle są opisywane poprzez pokazanie lepszych wyników audiometrii tonalnej lub zmniejszenie rezerwy ślimakowej. Niewiele opisów naukowych koncentruje się na faktycznej jakości życia pacjenta po zabiegu. Tymczasem, w przypadku pacjentów z otosklerozą, lepsze wyniki audiometrii tonalnej nie muszę być równoznaczne z lepszym odbiorem dźwięków. Wykład poruszył problem dotyczący oczekiwań pacjentów kwalifikujących się do zbiegu chirurgicznego strzemiączka.

• Zapewnienie wysokiej jakości badania prospektywnego w dłuższym okresie czasu w chirurgii strzemiączka. Vincent Van Rompaey, Matthew Yung, Paul Van de Heyning, Belgia

Głównym zadaniem badania było zaprezentowanie zintegrowanej wersji formularzy internetowych nt. chorób pacjenta, które zostały wprowadzone do szpitalnej elektronicznej bazy danych pacjentów, zgodnie z obowiązującym prawem dotyczącym przechowywania informacji elektronicznych i zarządzania systemem klinicznych baz danych. Wprowadzenie tego systemu okazało się możliwe do wykonania i pomogło zapobiec przerywaniu toku pracy lekarzy podczas udzielania świadczeń ambulatoryjnych.

• Stapedotomia o odwróconych etapach: czy odpowiednia w procesie szkolenia? Maurizio Barbara, Włochy.

Stapedotomia o odwróconych etapach jest jedną z technik chirurgicznych, która może być stosowania w leczeniu otosklerozy. Atutem tego typu zabiegu jest minimalny stopień naruszania łańcucha kosteczek przed wykonaniem otworu w płytce strzemiączka i umieszczeniem protezki. Autor zaleca stosowanie tej techniki chirurgicznej szczególnie przez młodych otochirurgów.

• Stapedotomia laserem KTP z wykorzystaniem samozaciskowej protezki nitynowej z pamięcią kształtu: analiza wyników słuchowych w średnim okresie. Gerlinger I., Bakó P., Piski Z., Révész P., Ráth G., Karosi T., Lujber L., Węgry

Analiza dotyczyła porównania wyników w terminach dwunastu miesięcy i co najmniej trzech lat (maksimum 6,7 lat, średnio 4,4 lata) po operacji. Badania audiometryczne wykonane w tym okresie na pacjentach po zabiegu sprecyzowanym w tytule wykazały poprawę słuchu. Większość wcześniejszych analiz przedstawiała jedynie efekty krótkoterminowe (6 tygodni do 12 miesięcy po operacji).

• Otoskleroza i chirurgia strzemiączka w Chinach: ocena i obecna sytuacja. Hao WU, Chiny

Otoskleroza jest rzadką chorobą w Chinach. Pomimo to zapotrzebowanie na zabiegi chirurgiczne strzemiączka cały czas wzrasta. Celem badania był przegląd i ocena chirurgii strzemiączka oraz przypadków otosklerozy w tym kraju. Analiza została przeprowadzona na podstawie dostępnych prac otolaryngologów z całego terytorium Chin, opublikowanych w ostatniej dekadzie.

• Stapedotomia w programie nauczania podczas stażu – na podstawie doświadczeń szpitala klinicznego przy Uniwersytecie w Brasilii. Vítor Y.R. Soares, Paulo Igor L.N. Lial, Lucas M. Viana, André L.L. Sampaio, Carlos Augusto C.P. Oliveira, Fayez Bahmad Júnior

Celem zadnia była analiza pooperacyjnych rezultatów u pacjentów z otosklerozą, którzy zostali poddani stapedotomii w ramach programów stażowych. Ocena rezultatów po stapedotomii wykonanej przez lekarzy-stażystów pozwoliła na wykrycie braków w procesie nauczania.

• Chirurgia młoteczka i strzemiączka (malleostapedotomy): dlaczego protezka jest przytwierdzana do szyjki młoteczka. Sun O Chang, Mi Na Park, Seung Ha Oh, Chong Sun Kim

Celem badania było porównanie wyników stapedotomii z szyjką młoteczka (neck-MS) i rękojeścią młoteczka (handle-MS). W efekcie badania okazało się, że wyniki obu zabiegów są porównywalne.

• Implanty ślimakowe a otoskleroza: długoterminowe wyniki i komplikacje. Roberto Filipo, Włochy

Na zakończenie zgromadzenie uczestników z aplauzem zaakceptowało kandydatury i miejsca następnych czyli 4 i 5 konferencji z tej serii, które będą organizowane przez prof. R. Tange w Utreht (Holandia) w 2016 roku oraz przez prof. H. Skarżyńskiego w Warszawie (Polska) w 2018 roku.